Biologiya 17 14-04-2022. indd

Bilish va tushunish
1.
«Ekosistema» tushunchalariga ta’rif bering.
2. Birinchi tartib konsumentlarga misollar keltiring.
3. Redutsentlar ekosistemada qanday funksiyani bajaradi?
Qo‘llash
Quyidagi berilgan organizmlar ishtirokida o‘tloq tipidagi oziq zanjirini tuzing: tog‘ 
terak, qizilishton, chittak, laylak, oq qayin, kapalak qurti, kalxat.
Tahlil. 
Funksional guruhlar va ularga mansub hayvonlar o‘rtasidagi muvo�iqlikni aniqlang. 
Funksional guruhlar. 1. Produtsentlar. 2. Konsumentlar. 3. Redutsentlar. 
Vakil lari: a) oq qayin; b) bug‘u; d) yomg‘ir chuvalchangi; e) laqqa baliq; f) qo‘zi qorin; 
g) lishaynik, h) laminariya; i) chirituvchi bakteriyalar; j) dafniya. 
 Sintez. 
Quyidagi oziq to’ridan foydalanib 8 ta oziq zanziri tuzing.
Baholash. 
Agar redutsentlar soni keskin qisqarsa, ekosistemada yuzaga keladigan ekologik ho-
latlarning oqibatlarini baholang.
Класс Двудольные
:

---

164
Biologiya 10
6.6 AMALIY MASHG‘ULOT. OZIQ ZANJIRI VA OZIQ TO`RIGA OID 
SXEMALAR TUZISH VA MASALALAR YECHISH
Mashg‘ulot maqsadi:
Ekosistemadagi trofi k bog’lanishlar: oziq zanjiri va uning turlari, 
oziq to‘ri, ekologik piramida qonuniyatlarini o’rganish, oziq zanjiri va oziq to‘ri tuzish, 
masalalar yechish. 
Ishning borishi. 
1. Oziq zanjiri turlarini o’rganish yuzasidan topshiriqlar. 
2. Oziq zanjiri tuzishga doir topshiriqlar. 
3. Oziq to’ri tuzishga doir topshiriqlar. 
4. Ekologik piramida qoidalariga doir masalalar yechish. 
5. Xulosa.
1.1. Quyida berilgan oziq zanjirlarini taqqoslang, o‘xshashlik va farqini aniqlang. 
1) o‘tloq sebargasi – tovushqon – ilon – laylak
2) to‘kilgan barg – yomg‘ir chuvalchangi – qorayaloq – qirg‘iy 
Oziq zanjirlarining o‘xshashligi