Biologik kimyo

2		3
ADF +H3PO4 → ATF			ADF +H3PO4 → ATF
Elektronlar			Elektronlar
tashilishining ingibitori:			tashilishining ingibitori:
antimitsin A .			sianidlar, H2S, NaN3

6.9. Nafas olish va fosforlanish ingibitorlari

Tajribalarda nafas olish zanjirining ma`lum fermentlarini spetsifik ingibitori

– rotenon NAD H₂ dan KoQ ga elektronlar tashilishini tormozlaydi va elektronlar

transporti keskin kamayadi. Rotenon zaharli modda - amital KoQ qaytarilishiga ta`sir qiladi. Antimitsin A antibiotigi sitoxrom b dan c<sub>1</sub> ga elektronlar tashilishiga, sianidlar esa elektronlarni sitoxromoksidazalardan (a<sub>3</sub>) molekulyar kislorodga o`tishini to`xtatadi.

Bir qator moddalar borki ular ta`sirida fosforlanishdan oksidlanish jarayoni ajralib chiqadi. Bunday hollarda energiya hosil bo`lmasligiga sabab elektronlarni nafas olish zanjiridan o`tishi amalga oshmasligidandir. Streptomitsin, papaverin, salitsilatlar, gramitsidin, strofantin, penitsilin, karbonat angidrid, ma`lum disulfidli moddalar, jumladan 2.4-dinitrofenollar yuqorida keltirilgan ajralishni keltirib chiqaradi.

6.10. Nafas olish zanjirida energiyaning chiqishi

Istalgan oksidlanish-qaytarilish juftining redoks-potentsialini bilgan holda elektronlarning bir juftdan ikkinchisiga tashilishidagi erkin energiyaning o`zgarishini quyidagi tenglama bo`yicha hisoblash mumkin:

∆G = nF∆E, bunda n – tashiladigan elektronlar soni (nafas olish zanjirida tashiladigan elektronlar soni 2 ga teng); F – Faradey doimiysi (ishning issiqlik

236

ekvivalenti 95 kJ ga teng); ∆E – ikkita reaktsiyaga kirishuvchi oksidlanish-qaytarilish jufti uchun redoks-potentsiallar farqi.

Keltirilgan tenglama bo`yicha kamida 40 kJ/mol sarflanib, hosil bo`ladigan ATF ning bitta makroergik bog`i uchun nafas olish zanjirining qismlari orasida tashilgan elektronlar juftiga 0,22 V redoks-potentsial o`zgarishi to`g`ri keladi:

∆G	40
∆E=─+	─	= 0,22 V
nF	2∙95