Biologik faol moddalar texnologiyasi

1.1-rasm. Biotexnologik jarayon 
1.2-rasm. Biotexnologik xom ashyo 

---

6 
sharoitlarda, normal bosim ostida, faol reaksiya sharoitida va muhitning yuqori haroratlarida amalga 
oshiriladi. 
Biotexnologik jarayonlarning afzalliklari:
-
chiqindilar va zararli maxsulotlari bilan atrof muhitni juda oz miqdorda ifloslaydi;
-
iqlim va ob-havo sharoitlariga kam bog‗liq; 
-
katta er maydonlarini talab etmaydi; 
-
pestitsidlar, gerbitsitidlar va boshqa atrof muhitga zararli bo‗lgan turli zararli agentlarni talab 
etmaydi. 
Biotexnologiya kimyoviy texnologiya bilan solishtirganda quyidagi afzalliklarga ega: 
1.Spetsifik va unikal hususiyatli biologik faol moddalarngi olish imkoniyati, masalan oqsillar va 
DNK, hozirgi vaqtga qadar bunday moddalarni kimyoviy yo‗l bilan olish imkoni yo‗q. 
2. Biotexnologik jarayonlarni nisbatan yuqori bosim va haroratda olib borish imkoni. 
3.Mikroorganizmlar boshqa organizmlarga nisbatan yuqori tezlikda o‗sish va qisqa vaqt ichida 
katta miqdorda biomassa to‗plash hususiyatiga egadir. Masalan, mikroorganizmlar yordamida 300 m3 
xajmdagi fermenterda bir kecha kunduzda 1 t oqsil ishlab chiqarish mumkin (365 t/yiliga). Xuddi 
shunday hamjdagi oqsilni yirik shoxli qoramoldan olish uchun 30 000 bosh qoramol kerak bo‗ladi, 
agarda xuddi shunday miqdordagi oqsilni dukkaklilar yordamida olinsa unda dukkaklini o‗stirish 
uchun 5400 ga er maydoni talab etiladi. 
4. Biotexnologik jarayonlar uchun xom ashyo sifatida qishloq-ho‗jaligi va sanoat chiqindilarini 
qo‗llash mumkin. 
5. Biotexnologik jarayonlar kimyoviy jarayonlarga nisbatan ancha ekologik xavfsizdir. 
6. Biotexnologik jarayonda qo‗llaniladigan apparatlar ancha sodda va arzondir. 
Biotexnologiyaning asosiy yo‗nalishlari: 
1.
Gen, hujayra va fermentlar injeneriyasi; 
2.
Texnikaviy bioenergetika- vodorod, biogaz olish; 
3.
Immunobiotexnologiya; 
4.
Ozuqa maxsulotlari biotexnologiyasi; 
5.
Qishloq xo‗jaligida ishlatiladigan preparatlar biotexnologiyasi; 
6.
Sanoat mahsulotlari biotexnologiyasi; 
7.
Dorivor moddalar, diagnostika va reaktivlar biotexnologiyasi; 
8.
Biogidrometallurgiyada ishlatiladigan biotexnologiya; 
9.
Tabiatni muhofaza qilish va ekologik biotexnologiya; 
Nanotexnologiya-hujayra buzilganda, operatsiya vaqtida nonatexnologiya prinsipi asosida ishlansa 
oz-ozdan shramlar yo‗q bo‗lib ketadi
1
.