Biolog 10 indd

Transduksiya.  Transduksiya  jarayo-
ni  1952-yilda  N.  Jinder  va  F.  Lederberg 
tomonidan  kashf  etilgan.  Bu  kashfi yotga 
qadar  bakteriya  hujayrasiga  fagning  irsiy 
materiali  (nuklein  kislota)  kirganda  fag-
lar ning  hujayrada  ko‘payishi  oqi batida 
bakteriyaning  hujayra  qobig‘i  yorilib 
o‘lishi,  ya’ni  lizis  bo‘lishi  ma’lum  edi, 
xolos.  Bu  jarayon  faglarning  litik  reaksi-
yasi  deb  ataladi.  Bunda  bakteriya  hujay-
rasiga kirgan faglar 37°C da, 15–60 daqi-
qa ichida litik siklga kiradi. 
Fag  dastlab  bakteriyaning  nukleo-
tidtrifosfatlardan  foydalanib,  DNK  mo-
lekulasini  replikatsiyalaydi.  So‘ngra  fag 
xromosomasi  o‘zi  uchun  oqsil  qobiq 
sintez qilib, fag zarrachalari hosil bo‘ladi. 
Natijada  bakteriya  hujayrasining  qobig‘i 
S-shtamm pnevmokokk bak-
teriya hujayralarini parchalash 
yo‘li bilan ajratilgan hujayra-
siz ekstrakt olish.
S-shtamm pnevmokokk bak-
teriya hujayralarini parchalash 
yo‘li bilan ajratilgan hujayra-
siz ekstraktni R-shtamm bilan 
aralashtirib, R-shtammni 
S-shtammga transformatsiya 
qilish.