O‘simlik xom ashyosidan (aloes vera) suyuq ekstraktni (extractum aloes fluidum) ajratib olish Mashg'ulot uslubi

O‘simlik xom ashyosidan (ALOES VERA) suyuq ekstraktni
(EXTRACTUM ALOES FLUIDUM) ajratib olish
Mashg'ulot uslubi: «Blits-o’yin» texnologiyasi
Mashg‘ulot maqsadi:Biogen stimulyatorlar haqida tushuncha berish. O‘simlik xomashyosidan suvli ekstraktni ajratib olish.
Mavzuning ahamiyati: Biogen stimulyatorlar, V.P.Filatov nazariyasi, ekstraksiya, filtratsiya,dekantatsiya haqidagi bilimlarni oshirish.


Ishning nazariy qismi

Rus olimi V.P.Filatov 1942 yilda biogen stimulyatorlar haqidagi nazariyasini ilg‘or surdi. Ushbu nazariyaga ko‘ra hayvon va o‘simlik xom ashyosining izolyasiyalangan to‘qimalarida noqulay sharoitga moslashish mobaynida metabolik tizimning qayta qurilishi ro‘y beradi. Buning natijasida organizmga kiritilgan ushbu moddalar hayotiy zarur jarayonlarni tezlashtiradi va stimullovchi ta’sir ko‘rsatadi. Ushbu moddalar biogen stimulyatorlar deb atalgan.V.P.Filatov nazariyasiga ko‘ra:

a) Biogen stimulyatorlar – evolyusiya natijasida tirik organizmlarning tashqi muhit sharoitiga moslashuvi natijasida hosil bo‘ladi;
b) Tirik organizmdan ayri xolatdagi to‘qimalar «yashash uchun kurash» harakati natijasida vujudga kelganlar.
Biostimulyatorlarni hosil bo‘lishini ta’minlaydigan asosiy omillarga quyidagilar kiradi:

• 
  past harorat (+2- +4 ) ;
  
• 
  qorong‘i joyda saqlash ;
  
• 
  rentgen nurlanish.
  

«Katta» organizmga biogen stimulyatorlarni kiritish uchun ekstraktlar in’eksiya ko‘rinishida yoki xom ashyo to‘qimalarini ko‘chirish orqali amalga oshiriladi.Buning natijasida organizmning ichki jarayonlari faollashadi.Moddalar almashinuvini kuchaytirish orqali biogen stimulyatorlar organizmning fiziologik funksiyalarini va kasallikka qarshi kurashuvchanligini oshiradi,regenerativ xsusiyatlarini kuchaytiradi va sog‘ayish jarayonini tezlashtiradi.Biogen stimulyatorlar saqlagan dori vositalari o‘simlik,hayvon va mineral tabiatga ega.Ularga misol tariqasida kalanxoe (Kalanchóe pinnáta), lyuserna (Medicago sativa), donnik (Melilótus officinális), agava (Agave americana), aloe (Alóe arboréscens), ochitok (Sédum ácre) o‘simliklari, liman balchig‘i (Reloidinum),mumiyo (Mumijo), hayvonlarning ko‘z gavxari,ko‘zning shishasimon moddasi hamda platsentasini keltirish mumkin.Xom ashyoni ekstraksiyalash orqali undagi biofaol moddalarni ajratib olishga erishiladi.