Biokimyo pmd

Mushak kimyoviy tarkibining ontogenezda o‘zgarishi

Embrional mushak to‘qima o‘zining kimyoviy tarkibi bo‘yicha

yuqori organizmlar  skelet mushagidan farqlanadi. Embrion mushagida

funksional yetilgan mushakka nisbatan suv ko‘p bo‘ladi. Shuning uchun

embrional mushak to‘qimasida ho‘l to‘qimaga nisbatan hisoblanganda

oqsil umumiy miqdori xuddi shu tur hayvonlar postnatal rivojlanish

davridagi mushaklariga nisbatan kam bo‘ladi. Katta organizm

mushaklariga nisbatan funksional yetilmagan mushakda miofibrillyar

oqsillar (miozin va aktomiozin) miqdori past va stroma, mioalbumin,

shuningdek globulinlar miqdori esa ko‘p. Homila rivojlanish davrida

miofibrillyar oqsillar miqdori ko‘payadi va mushak ekstraktini ATF-

aza faolligi ortadi.

Embrional mushak to‘qimasi uchun nukleoproteinlar, shuningdek

DNK va RNK miqdorini yuqori bo‘lishi xarakterlidir. Embrionni

rivojlanish davrida mushak to‘qimasida nukleoprotein va nuklein

kislotalarni miqdori tez kamayadi. Funksional yetilmagan mushakda

makroergik birikmalar (ATF va kreatinfosfat) yetilgan organizm

mushaklariga nisbatan kam. Imidazol saqlovchi peptidlar (anserin va

karnozin) mushak to‘qimasida ontogenezni ma’lum davrida paydo

bo‘ladi. Bu dipeptidlarni paydo bo‘lishi vaqti mushak funksiyasiga

bog‘liq va harakat refleksiga imkon beruvchi reflektor yoyning

shakllanish ishini Ca

+2

ga sezgir aktomiozin va ion asoslarining

boshlang‘ich davriga to‘g‘ri keladi.

---

447

Embrional mushak to‘qimasi ferment va izofermentlar spektrida ham

o‘ziga xos tomonlar mavjud. Aniqlanishicha ontogenez davrida LDG

izoferment spektri o‘zgaradi. 3-5 oylik embrion skelet mushagi

ekstraktida LDG

3 

va LDG

2

 izofermentlariga LDG umumiy faolligini

40 va 31% to‘g‘ri keladi. Embrional rivojlanishi davrida LDG

izofermentlarini katod faolligi asta-sekin ortadi va anod faolligi

pasayadi, katta yoshdagilar skelet mushagida eng yuqori faollikka LDG

5

va LDG

4 

ega bo‘ladi. Homilani rivojlanish davrida mushak to‘qimasida

geksokinazani izoferment spektri ham o‘zgaradi: izoferment I faolligi

ortadi va izoferment II faolligi pasayadi. Keltirilgan ma’lumotlar

ontogenezda mushak to‘qimasi kimyoviy tarkibini o‘zgarishi faqat skelet

muskulaturasiga to‘g‘ri keladi.