Biokimyo pmd

Ammiakni zararsizlantirish yo‘llari

Organizmda ammiak quyidagi jarayonlarda hosil bo‘ladi:

aminokislotalar dezaminlanishi;

biogen aminlarni dezaminirlanishi;

purin asoslarini dezaminirlanishi;

pirimidin asoslarini parchalanishi:

---

289

 aminokislotalarni amidli asoslarini dezaminirlanishi (asparagin va

glutamin).

Bir sutkada 100 g iste’mol qilingan oqsilni parchalanishida 19,4 g

ammiak hosil bo‘ladi. Ammiak to‘qimalarda asosan kam

konsentratsiyadagi ionlashma-gan ammiak bilan muvozanatda turuvchi

ammoniyioni (NH

4

+

) korinishida bo‘ladi. Odam organizmi suyuqliklari

va to‘qimalarida ammiak konsentratsiyasi kamdir, qonda   25-40 mk

mol/l (0,4-0,7 mg/l) bo‘ladi. Uning konsentratsiyasini oshishi zaharli

ta’sir ko‘rsatadi, ayniqsa, nerv hujayralariga, nerv tizimni kuchli

qo‘zgalishi: odam-ning hadeb qusaverishi, behalovat bo‘lib, ozidan

ketib qolishi kuzatiladi. Ammiak zararsizlanishining bir necha yollari

mavjuddir:

 organik kislotalarning ammoniyli tuzlarini hosil qilish;

 aminokislotalar amidlarini hosil bo‘lishi;

 qaytarilishli aminirlanish (transreaminirovaniye);

 kreatinin sintezi

 siydikchilni (mochevina) hosil bo‘lishi;

 ammoniy tuzlarini hosil qilish.