«Биохилма-хилликни сақлаш ва ривожлантириш» Республика илмий-амалий анжумани

«Биохилма-хилликни сақлаш ва ривожлантириш» Республика онлайн илмий-амалий анжумани
Гулистон 2020 й. 17-18 апрель
285 
Shu qatorda Sirdaryo viloyati Mirzaobod tumanida 2 ming gektar maydonda 
yangi anorzorlar barpo etilib, bugngi kunda 1 ming 11 gektar maydon fermer 
xo`jaliklariga anorzorlar tashkil etish maqsadida ajratib berilgan. Yetishtirilgan 
mahsulotlar eksportga yo`naltirildi. 
Shu sohalarni rivojlantirish uchun Farg`ona davlat universitetida, Guliston 
davlar universitetlarida 2017-yili Agranomiya (anorchilik) yo`nalishlari tashkil etildi. 
Anor mevasini o`ziga to`xtaladigan bo`lsak, bu meva subtropik meva 
hisoblanadi. Asl vatani O`rta Osiyo, Ozarbayjon, Eron va Avg`oniston. 
O`zbekistonda Quva, Namangan, Denov va Kitob tumanlarida ko`plab yetishtiriladi. 
Anorning ta`mi shirin, chuchuk-nordon va nordon turlarga bo`linadi. Bu meva asosan
iste`mol qilinadi va undan tashqari qandolatchilik, tibbiyot va butasidan manzarali 
o`simlik sifatida foydalaniladi. Anorning po`sti qizg`ish va oqish ranglarda bo`lib 
asosan matolarni bo`yashda ishlatiladi. Yovvoyi anordan limon kislota olinadi. Anor 
asosan unumdor qumoq, nam yetarlituproqlarda yaxshi o`sadi. Qurg`oqchilikka 
chidamli lekin ko`proq namsevar o`simlik hisoblanadi. Yerning unumdorligiga qarab 
ko`chatlar turli xil masofalarda ekiladi. O`zbekiston sharoitida kuzda xashak va 
qamishlar bilan yopiladi yoki tuproqqa ko`miladi va erta bahorda ochiladi. 
Vegetatsiya davri 180-215kun bo`ladi. Yozdan kuzgacha gullaydi va o`rtacha 6-10 
marta sug`oriladi. 
Mevasi 120-160 kunda sentyabr oyinig 2-yarmida pishadi. Anorning poyasi -
15C -17C gacha sovuqqa chidaydi. Havo harorati -20C bo`lganda yer ustki qismini 
sovuq uradi. Anor 3-4 yoshdan meva tuga boshlaydi. 8-10 yoshida to`liq hosilga 
kiradi. 30-40yil yaxshi meva beradi, hosildorligi 200 s\ga gacha boradi. 
Kolleksiyalarda anorning 69 navbi hisobga olingan. Lekin Ozbekistonda 
ixtisoslashgan xo`jaliklarda asosan achchiqdona va qozoqi anor ko`p ekiladi. 
Shuningdek qayin anor, qizil anor, oq dona, ulfi kabi navlari keng tarqalgan. 
Achchiqdona
navi jaydari hisoblanib, mazasi nordon, mevasi 400-600 gr 
bo`ladi. Po`sti qalin 5 oygacha yaxshi saqlanadi. Bir tupi 30-35- kg meva beradi. 
Namlik yaxshi yerlarda o`sadi lekin qurg`oqchilikka xam juda chidamli hisoblanadi. 
Farg`ona vodiysida keng tarqalgan hamda Sirdaryo viloyati sharoitida hovlidagi 
tomorqalarning suv kiradigan joylariga ekish mumkin. 
Qayin anor navi
. Mevasi yirik 500-700 gr gacha boradi. Tupi 35-40 kg hosil 
beradi. Sharbati qizg`ish. Nordon xushho`r. tarkibida 19-20% qand moddasi bor. 
Po`stning qalinligi o`rtacha, mart oylarigacha saqlash mumkin. O`zbekistonning 
barcha viloyatlari tuproqlarida o`sadi. 
Qozoqi anor
navi xalq seleksiyasi yo`li bilan yetishtirilgan. Mevasi 250-300 
gr ayrimlari 600-700 gr gacha bo`ladi.mazasi nordon-shirin, sharbati qizil. Tarkibida 
18-19% qand moddasi bor. Tupi 50-60 kg hosil beradi. Mazasi nordon-shirin, po`sti 

---