Biogeografiya kk

Biotsenozdın’ ken’isliktegi qurılısı. Qa’legen tiri zat belgili bir ken’isliktegi qurılısı 
menen, birinshi gezekte onın’ ha’reketsiz komponenti- o’simlikleri menen xarakterlenedi. 
Jamoanın’ vertikal du’zilisi onın’ yaruslıg’ında ko’rinedi. Yaruslar sanı ha’r qıylı. Olar joqarıdan 
to’menge sanaladı. Yaruslıq jer astı ha’m jer u’sti bolıp bo’liniwi mu’mkin, gidrofit jamoasında 
ol suw u’sti, suw astı ha’m gruntlardın’ ishinde boladı. Jer u’sti biotsenozlarında ju’da’ ko’p 
sanlı yarusttı tog’ay iyeleydi. Ig’allı tropikalıq tog’aylarda qolaylı sharayatta, ag’ashlardı bo’lek 
yaruslarg’a ayırıp bolmaydı: Ag’ashlardın’ tajları bir tegis ag’ash peshexanasın du’zedi. Ortasha 
poyas tog’aylarında birden u’shge shekem ag’ashlı yaruslardı ko’remiz. Ag’ashlar astında putalar 
yarusı rawajlang’an (bul tropik tog’aylarda bolmaydı), to’mende sho’pler ha’m putashalar yarusı, 
aqırında topıraq u’stinde, moxlı yamasa lishaynikli yarus boladı. O’simliklerdin’ jer astı 
organlarıda yaruslardı payda etedi. Yaruslar usıg’an qaray turaqlı bolıwı mu’mkin, eger olar 
ag’ashlar yamasa jas paqallı putalar menen du’zilse. Sho’p o’simliklerinen du’zilgen yaruslar 
turaqsız boladı. Ko’beyiw da’wirinde sho’pler gu’llew ha’m tag’ı basqa qılıw ushın o’zine tiyisli 
bolg’an biyiklikke jetemen degenshe a’ste aqırın rawajlanadı. Barlıq o’simlikler yarustı du’ze 
bermeydi. Olardan basqa anaw yaki mınaw yaruslardın’ quramına kiriwshi tu’rler bolıp, olar 
yarus arasındag’ılar dep ataladı. Olarg’a epifit ha’m lianlar kiredi. Epifitler- ha’r qıylı biyiklikte
o’z betinshe o’siwshi o’simliklerge ornalasadı. Lianlar ha’r qıylı yaruslardın’ o’simliklerinin’ 
baslarına qaray talpınadı.
Haywanatlar qanday da bir turaqlı yarusqa iye emes. Topıraqtın’ omırtqasız haywanları 
onın’ belgili bir jag’dayın ku’n, jıl, o’miri dawamında almastırıp otıradı. Biotsenozdın’ 
gorizontal qurılısı- mozaykalı bolıp esaplanadı. Bunnan ta’biyiy soraw kelip shıg’adı, bizler 
mozaykalı qurılıstan biotsenozlardın’ izbe-iz jaylasıw shegarasın qalay anıqlaymız
?
. Bul jerde 
tiykarg’ı kriteriya- bir yamasa bir neshshe ulıwma edifikatorlardın’ artıp ketiwi yamasa joqlıg’ı 
bolıp tabıladı.