Биогеография фанидан I курс 1 семестр 5140500 – “География ва иқтисодий билим асослари”учун

 
 
A D A B I Y O T L A R: 
1.Qurbonov A. Geologiya, T.O’qituvchi 1992 54 – 62 betlar. 
2. Nazarov M.Z. Muxandislik geologiyasi va atrof- muhitni
muhofaza qilish, Toshkent “O’zbekiston” 1994 yil 
3. B.N.Turskiy, Turskiy G.V. Geologiya. Minsk, “Visshaya
shkola” 1985 g 
4. Xain V.Ya.Makatlov A.E.Obshaya tektonika M.Nezra 1985
5. Kosgen Yu. A. Tektonike, “Nedra” Moskva 1983 g. 
 
Yerning ichki ya’ni endogen jarayonlarining bosh jarayoni tektonik 
jarayonlar hisoblanadi. Yer po’stining va yer ichki qismining umumiy va 
xususiy harakat qonunlarini tektokina fani o’rgandi. Yerning ichki qismida ruy 
beradigan va yer yuzasida notekisliklarni ya’ni burmalarni vujudga 
keltiradigan harakatlar tektonik harakatlar deyiladi. Tektonika so’zi – qadimgi 
yunon tilida qurilish, tuzilish, struktura ma’nolarida ishlatiladi. Tektonik 
harakatlar natijasida yer po’stida tekis ustma – ust joylashgan qatlamlar, 
bukilib, burmalanib, yoki keskin uzilib yer yuzasida relyefning keskin, bir –
biridan farq qiluvchi shakllarini xosil qiladi. Yer po’stini tashkil etgan 
qatlamlarning 
shakli 
o’zgarib, 
yani 
deformatsiyalanib 
burmalanadi. 
Burmalarning turli joylarida uzilib, turli uzilmalar hosil bo’ladi. Yer po’stida 

---

turli strukturalar vujudga keladi. Tektonika yer qobig’ining harakatlanishi va 
deformatsiyalanishi natijasida xosil bo’lgan geologik strukturalar hamda 
ularning joylashish qonuniyatlari va taqqiyoti haqida baxs yuritadi. Tektonik 
harakatlar asosan uch xilga bo’linadi: