"Biofizikadan amaliy mashg’ulotlar" o’quv qo’llanmasi umumiy biofizika kursining fizikа-kimyo va elektrobiologiya bo’limlariga taаlluqli amaliy mashg’ulotlarning nazariy va amaliy masalalarni o’z ichiga oladi

Ochiq sistemaning gidrodinamik modeli (Teorell modeli) 
Ochiq sistemaning barqaror statsionar holatini gidrodinamik modelda namoyish etsa bo`ladi. 
Model uchta idishdan tashkil topgan bo`lib, ular o`zaro naychalarR
1 
vaR
2
orqali ulangan (1-
rasm). Model ishlashining zaruriy sharti bu H
1
vaH
2
idishlar "manbaa" va "mansab" sifatida 
tashqi muhitni, H-idish, unga ulangan naychalar bilan birgalikda, ochiq sistemani ifodalaydi. 
Idish H-dagi statsionar holat, H
1
va H
2
idishlardagi bosimlar farqi va naychalar parametrlari 
bilan belgilanadigan, suyuqlik oqim tezliklariga bog`liq holda kelib chiqadi.
Suyuqlik oqim tezliklari idishlar H
1
, H
2
-dagi sathlar farqiga to`g`ri proporsional bo`lib,R
1
naychadagi oqim tezligi V
1
= R
1
(h
1
-h), (I) R
2
naychadagisi esa V
2
=k
2 
(h-h
2
) teng bo`ladi, bu 
yerdagi k
1
va k
2 
– o`tkazuvchanlik birliklarida ifodalangan koeffisientlar bo`lib, qarshilikka 
teskari proporsionaldirlar. 
1-
 
rasm. Ochiq sistemagidrodinamikmodeliningchizmasi 
Sistema orqali suyuqlikning uzluksiz oqishi va uning naychalar devoriga ishqalanishi 
qaytmas jarayonlar bo`lgani uchun sistemada entropiya uzluksiz oshib boradi. Entropiyaning 
barpo etilish tezligi esa suyuqlik oqimlari tezliklari bilan o`sha oqimlarga sabab bo`luvchi 
kuchlar ko`paytmasiga tengdir. 
Naycha R
1
-da yuzaga keladigan entropiyauchun yozamiz: 
T 
ds 
= V
1
(h
1
-h) , 

 

 
 
dt
(2)
Naycha R
2
-uchun esa
T