Bino va inshootlar

Xududni obodonlashtirish bosh planining namunasi
Qurilish bosh plani
Qurilish bosh plani bino quriladigan uchastkaning plani hisobla-nadi. U
qurilishni tashkil etish loyihalari tarkibiga kiradi. Quri-lish bosh planining
masshtabi boshqa bosh planlar masshtabi va mazmu-niga (binolar va
inshootlarning joylashish plani) mos kelishi, ya’ni uni ishlab chiqishda
mavjud binolar va inshootlar, muxandislik tar-moqlari, yo‘llar va qurilish
uchastkasining boshqa xususiyatlari hisob-ga olinishi kerak. Qurilish bosh
planining masshtabi 1:200, 1:500 ora-lig‘ida qabul qilinadi.
Qurilish
uchastkasida
qurilish
ishlarini
bajarish
jarayonida
materiallarning turlari va ularni saqlash joylarini o‘zgarishi, mexanizmlar va
ularning turlari o‘zgarishi, kerak bo‘lmay qolgan vaqtincha-lik inshootlarni
yig‘ib olinishi bilan bog‘liq o‘zgarishlar sodir bo‘la-di. SHuning uchun
qurilish bosh planini qurilishning alohida bosqich-lari va davrlari
(tayyorgarlik davri, er ishlari, montaj ishlari kabi) uchun alohida ishlab
chiqiladi.

---

Qurilish bosh planining namunasi
Qurilish bosh planida quriladigan, mavjud, saqlab qolinadigan va buzib
tashlanadigan binolar, qurilish materiallari saqlanadigan vaqtinchalik
omborlar va maydonchalar, vaqtinchalik ma’muriy, xo‘ja-lik va maishiy
xonalar ko‘rsatiladi. SHuningdek, vaqtinchalik va doi-miy yo‘llar, suv, elektr
ta’minoti tarmoqlari, asosiy qurilish mashi-na va mexanizmlarining
joylashish holatlari ham tasvirlanadi (148-chizma).
Qurilish bosh planida vaqtinchalik binolar va yo‘llar shunday
joylashtirilishi kerakki, ishlarni maksimal mexanizatsiyalashgan hol-da potok
usulida bajarish, yuk tashish va tushirish operatsiyalari soni iloji boricha kam
bo‘lishi uchun sharoit yaratilishi kerak. Bosh planni ishlab chiqishda

---

«Qurilish va montaj ishlarini bajarishda yong‘in xavfsizligi qoidalari»
talablariga rioya qilinishi lozim. Bundan tashqari, qurilish bosh planida
texnika xavfsizligini ta’minlash bo‘-yicha aniq ma’lumotlar va zarur tadbirlar
nazarda tutiladi.
Qurilish bosh planini ishlab chiqish quriladigan va mavjud bino va
inshootlarni chizishdan boshlanadi. Quriladigan binolar konturi qalinligi 0,6-
0,8 mm chiziqda chiziladi. Binoning chetki koordinatsiya o‘qlari ko‘rsatilish
kerak. Undan so‘ng ko‘tarish mexanizmlari: kranlar, ko‘targichlar
joylashtiriladi. Kranning maksimal va minimal hara-katlanish chegaralari
qalinligi S/3 ikkita aylana chiziq bilan tasvir-lanadi. Bu aylanalarning
radiuslari kran strelasi gorizontal proek-siyasining maksimal va minimal
uzunligiga mos bo‘lishi kerak.
Ko‘tarish mexanizmining ish paytidagi turli holatlarini raqam bilan
belgilangan diametri 8-9 mm li ikki chiziqli aylana yordamida tasvirlash
mumkin. Aylana ichidagi raqamlar kran holatlarining ket-ma-ketlik tartibini
bildiradi. Harakatlanish yo‘lini esa ikki nuqta-li uzuq-uzuq chiziq bilan
tasvirlanadi yoki umuman ko‘rsatilmaydi.
YOpiq joyda saqlashni talab qilmaydigan materiallarni taxlash joylari
bevosita kranning yaqinida yoki uning harakatlanish zonasida bo‘lishi kerak.
Materialni taxlash joylarini, ularning o‘lchamlariga bog‘liq holda, turli
o‘lchamli to‘rtburchaklar bilan belgilanadi. Kon-tur chiziqning qalinligi S/2
qabul qilinadi. Omborlarni diametri 5-
7 mm aylanacha ichiga yoziladigan arab raqamlari bilan markalanadi.
Vaqtinchalik binolar va inshootlar ham qalinligi S/2 chiziqda chiziladi
va markalanadi. Vaqtinchalar va doimiy muxandislik tarmoqlarining
konturlari qalinligi 0,6-0,8 mm chiziqlar bilan o‘tkaziladi. SHundan so‘ng
qurilish uchastkasini o‘rab turgan to‘siq chiziladi. Unda darvozalar
ko‘rsatiladi.
Qurilish bosh plani chizmalari tarkibiga vaqtinchalik bino va inshootlar
ro‘yxati (eksplikatsiya) ham kiradi. Vaqtinchalik bino va in- shootlar
ro‘yxatining namunasi 33-jadvalda keltirilgan.
Pozitsiya
№
Nomi
O‘lchov
birligi
Miqdori
Eslatma
1
Ish boshqaruvchining idorasi
m2
21,7
2
Ishchilar uchun xona
m2
30
3
Ustaxona
m
2
11,6
4
Ikki o‘rinli xojatxona
m
2
2

---