Bino va inshootlar qurilishi

Umumiy qoidalar 
 
Sanoat binolarining 70% dan ko‗proq qismi bir qavatli qilib loyihalanadi va quriladi. 
Ko‗pincha katta oraliqlarni yopishda, ayniqsa yirik maydonli binolarni yopishda metall konstruksiyalar 
keng qo‗llaniladi. 
Bunday binolarni tomyopmalarini tayyorlash va montaj qilishning mexnat sarfi, umumiy 
binoni barpo etish mehnat sarfining 50-75% ni tashkil etadi, shuning uchun, butun qurilishni tugatish 
muddati tomyopmalarni montaj qilish davomiyligiga bog‗liq bo‗ladi.
Binolarning 
tomyopmalar 
konstruksiyasini 
echimlari 
boshqa 
konstruksiyalardan 
elementlarning ko‗p sonli tutashuv uzellaridan (tugun) tashkil topishi bilan farq qiladi va shuning 
uchun ularni to‗g‗rilash, tomyopmaning ayrim elementlarni mos keltirish, ayniqsa biriktirish va 
mustahkamlashga ko‗p mexnat talab etiladi. Bundan tashqari tomyopmalarni elementlab montaj qilish 
yuqori baland joyda bajariluvchi va eng xavfli kategoriyaga kirganligi uchun, ishlar odatda sekin-asta 
olib boriladi.
Strukturali va yirik blokli tomyopmalarni keng qo‗llanilishi elementlab montaj qilishni istisno 
qiladi, chunki tomyopma konstruksiyasi to‗liq er satxida yig‗ilib, loyihaviy sathga to‗liq bitgan blok 
xolida ko‗tarib qo‗yiladi. 
Blokli montaj po‗lat sinkli profilli to‗shama va samarali issiq-sovuqni o‗tkazmaydigan 
materiallarni qo‗llash boshlangandan keyin reallikka aylandi, bu esa tomyopma bloklarini yanada 
yuqori tayyorgarlik holatida yasalishiga va massasini ayrim qurilish kranlarining yuk 
ko‗taruvchanligiga mos kelishi imkonini berdi.
Metall bloklardan tayyorlangan tomyopmalarni qo‗llanishi tufayli, og‗ir temir beton ferma va 
tomyopma plitalarni qo‗llanishiga xojat qolmaydi. Solishtirish uchun 12×24 o‗lchamdagi metall blok 
40 t bo‗lsa xuddi shu o‗lchamdagi yig‗ma temir beton konstruksiyaning og‗irligi 80 t dan 120t gacha 
bo‗lib, 2-3 barobar og‗ir bo‗ladi.

---