Bino va inshootlar qurilishi

moslamalarni tanlash 
Konstruksiyalarni hisoblash va vaqtincha mahkamlash uchun montaj ishlarini olib borish 
uchun kerakli bo‗lgan moslamalar, instruksiyalar, ma‘lumotnomalar va albomlar orqali montaj 
qilinayotgan elementlarning o‗lchamlariga va og‗irligiga qarab tanlanadi (2, 4, 6). Hamma moslamalar 
ro‗yxati 2 jadvalga joylashtiriladi.
2 – jadval 

---

№ 
Moslamalarning nomlari 
va ularning ishla-tilish 
joylari 
Mosl
amala
r 
sxema
si
YU
k ko‗
tar
a 
oli
sh qobi
-
li
ya
ti
Og‗
irligi
kg da
H
isobl
ab
chiqi
lgan 
ba
landlik m
. 
Mosl
amala
r 
soni
Foydalani-
ladigan 
adabiyotlar 
1 
2 
3 
4 
5 
6 
7 
8 
1. 
2. 
3. 
4. 
5. 
Ustunlarni montaj qilish 
uchun traver-sa. 
Kran ostki to‗sini uchun 
traversa (PB) 
18 m.li to‗sin uchun 
traversa 
Bir ko‗tarishda 3 ta plitaga 
mo‗ljallan-gan traversa 
Bir ko‗tarishda 2 ta plitaga 
mo‗ljallan-gan traversa 
15 
9 
16 
10 
10 
247 
935 
991 
904 
904 
1,5 
3,2 
4,6 
3,5 
2,5 
2 
1 
1 
1 
1 
CHizma 
№1950-51 
CHizma 
№1968-9,1 
CHizma 
№1950-58 
CHizma № 
1249 
CHizma № 
1249 
Montaj qilish uchun kerak bo‗lgan asboblarni tanlab bo‗lganimizdan keyin, konstruksiyalarni 
montaj qilish uchun kran tanlaymiz. 
3-ilova 
Montaj parametrlarini aniqlash va kran tanlash. 
Konstruksiyalar elementlarining asosiy montaj parametrlariga quyidagilar kiradi: 
Q
m
– kranning montaj og‗irligi, t da; 
N
k
– montaj qilish balandligi (kran ilmog‗ining yuk ko‗tarish balandligi), m da;
L
m
– kran ilmog‗ining qulochi, m da; 
L
str
– kran strelasining kerakli uzunligi, m da; 
Kranning montaj oralig‗i montaj qilinayotgan element og‗irligi bilan ko‗taruvchi moslama (yoki 
asbob) og‗irligining yig‗indisiga teng (ilmoq, traverslar, tortqi osib qo‗yiladigan xavozalar va 
xakazolar). 
Q
m

Q

q 
Q – montaj qilinayotgan konstruksiya og‗irligi, kg yoki t da 

q – montaj moslamalarning og‗irligi, kg yoki t da. 
Konstruksiyalarni montaj qilish uchun kran tanlashda montaj og‗irligi eng og‗ir va eng baland 
elementga qarab tanlanadi yoki montaj jarayonini 2 komplektga bo‗lib, har qaysi komplektda qaysi 
element xarakterli bo‗lsa, shunisiga qarab tanlanadi. 
Bizning misolda: 
a) tomga quyilgan to‗sinlarning montaj og‗irligi 
Q
т
м

Q 


q 

10 

0,991 

10,99 t 

q=0,991 – 18 metrli to‗sinni montaj qilish uchun kerakli bo‗lgan traversaning og‗irligi 
b) tom yopma plitasining montaj og‗irligi, plita og‗irligi bilan bir ko‗tarishda 3 ta plita ko‗taradigan 
traversa og‗irligiga teng (traversa 10t plita ko‗tarishga mo‗ljallangan). 
Q
П
М
3

3 x 3t 

0,904 

9,9 t 
Ikkita plitani ko‗targandagi montaj og‗irligi 
Q
П
М
2

2 x 3 

0,904 

6,9 t 

---

3t – plita og‗irligi. 
v) o‗rtadagi ustunlarning montaj og‗irligi 
Q
У