Bino va inshootlar qurilishi

chiziqni orientirlash
deyiladi (2.1.1 – shakl). 
Har qanday chiziqning yo‘nalishi, shu chiziq bilan boshlang‘ich yo‘nalish deb qabul qilingan 
chiziq orasida hosil bo‘lgan burchak yordamida aniqlanadi. 
Bu burchak orientirlash burchagi deb ataladi. Masalan: OX - boshlang‘ich yo‘nalish. OS 
chizig‘ining OX ga nisbatan yo‘nalishi 

orientirlash burchagi yordamida aniqlanadi. 

---

17 
SHakl 2.1.1. 
 
2.2. Orientirlash burchaklari. 
Joydagi biror chiziq yo‘nalishini aniqlashda boshlang‘ich yo‘nalish deb 
geografik meridian
qabul qilinsa, ular orasidagi orientirlash burchagiga - 
haqiqiy azimut
, 
magnit meridian
qabul 
qilinsa - 
magnit azimut
o‘q yoki unga parallel bo‘lgan chiziq qabul qilinsa
direksionbur
chak 
deyiladi(2.2.1.- shakl). 
Haqiqiy azimut, magnit azimut va direksion burchak boshlang‘ich yo‘nalishning shimol 
tomonidan boshlab soat strelkasi yo‘nalishi bo‘yicha 0

dan 360

gacha o‘lchanadi.
Shakl 2.2.1 SHakl 2.2.2. 
A
m 
- OS chizig‘i magnit azimuti. 
A - OS chizig‘ining haqiqiy azimuti. 

- OS chizig‘ining direksion burchagi. 
Haqiqiy azimut bilan magnit azimut bir-biridan 

ga farq qiladi. - Bu burchak 
magnit 
strelkasining og‘ish 
burchagi deyiladi(2.2.1.– shakl).
Haqiqiy azimut bilan direksion burchak bir-biridan 

burchakka farq qiladi. Bu burchak - 
meridianlar yaqinlashish
burchagi deyiladi (2.2.2.– shakl). 

---

18 
2.3. Azimutlar, direksion burchaklar varumblar. 
Rumb
- boshlang‘ich yo‘nalishning shimoliy va janubiy tomoni bilan, chiziq yo‘nalishi 
orasidagi burchakdir. Rumb 0

dan 90

gacha o‘zgaradi.
Rumb burchakni qiymatini oldiga koordinata choragini nomi yoziladi. SHSHq, SHG‘, JSHq, 
JG‘ 
Yer yuzidagi har bir chiziqning to‘g‘ri va teskari orientirlash burchagi bo‘ladi. 
MN chiziqning M nuqtadan boshlangan yo‘nalishi direksion burchagi - 

- to‘g‘ri direksion 
burchak 
N nuqtadan boshlangan yo‘nalishning direksion burchagi 

‘ - teskari direksion burchak 
To‘g‘ri direksion burchak bilan teskari direksion burchak bir-biridan 180

ga farq qiladi. 

‘ =

180

. 
Xuddi shunday rumb burchaklari ham to‘g‘ri va teskari bo‘ladi; r - to‘g‘ri rumb burchak; r’ - 
teskari rumb burchak; r va r’ larni qiymatlari teng, faqat nomlari o‘zgaradi - SHSHq - JG‘bo‘ladi. 
JG‘ - SHSHq- bo‘ladi