Biliw protsessleri

Teri seziwleri eki
tu’rli boladi
Taktikalliq
(bir na’rsenin’ tiygenin seziw)
Temperaturaliq
(issini ha’m suwiqti seziw
Organikaliq seziwler -ashliqti, sho’ldi toqliqti, ju’rek ayniwin, buwniqqanliqti h.t.b seziwler jatadi
Ten’be ten’likti seziwler- bastin’ ha’reketi ha’m jag’dayi tuwrali xabar berip turatug’in vistibulatsiyaliq apparati esaplanadi
Ha’reket etiwdi seziwler- bul dene bo’leklerinin’ ha’reketin ha’m jag’dayin seziw boladi.
Tiyip
seziwler

Zatlardi qarmalap
ko’rgen, yag’niy
olarg’a ha’reket etip
turg’an qoldi tiy-
gizgen waqitta teri
ha’m ha’reket etiwshi
seziwlerdin’ jiyinti-
ginan, birigiwinen
ibarat boladi.
Awiriwdi seziwler
Terinin’ u’stingi betinde ha’m ishki organlarda jane bulshiq etlerde ornalasqan arnawli retseptorlar (awiriw retseptorlar) bar.
Ha’dden tis ku’shli qozdiriwshi analizatorga ta’sir jasag’an waqitta awiriw seziwleri payda boladi.

Seziwdin’ uliwma nizamliqlari

• Qozdiriwshinin’ en’ da’slep biliner bilinbes seziwdi payda etetug’in en’ kishi mug’darin seziwdin’ absolyut bosag’asi dep ataladi
• Adam seziwdin’ biliner-bilinbes o’zgeriwin bayqawi ushin qozdiriwshinin’ ku’shi qanshama bo’lshekke artiwi tiyis ekenligin ko’rsetetug’in belgili mug’dardi ayirmashiliq bosag’asi dep ataladi

Iykemlesiw
Analizatordin’ ta’sirshen’liginin’ olarg’a ha’reket etiwshi
qozdiriwshilarg’a iykemlesiwinin’ tasiri astinda o’zgeriwin
adaptatsiya yamasa iykemlesiw dep ataydi.
Adamnin` analizatorlarina ta`sir jasaytug`in zatlardin` ha`m qubilislardin` miy qabig`inda sa`wleleniwin – Qabil etiw dep ataladi. Seziw protsesinen ayirmashiliq adam qabil etken waqitta zatlardin` ha`m qubilislardin` ayirim
qa`siyetlerin emes, al do`gerek a`tiraptag`i du`n`yanin` zatlarin ha`m qubilislarin bir pu`tin halinda bilip alatug`ininda boladi