Biliw protsessleri

QABIL ETIW
iqtiyarli

• adam o’z aldina belgili bir maqset, waziypa qoyadi

iqtiyarsiz

• adam sanasinda da’slepten maqset qoyilmag’an boladi

Qabil etiw
Qabil etiwdin` tu`rleri.
Adamnin` onin` jeke kelbetinin` o`zgesheliklerinen g`a`rezli bolatug`in qabil etilip atirg`an na`rsege belgili bir qatnasi qabil etiwdin` tan`lawshilig`inda ko`rinedi
Qabil etiw protsessinde barliq analizatorlar birgelikli rol` atqara bermeydi. Qabil etiwde qaysi analizator tiykarg`i rol` atqaratug`inina qaray qabil etiwdin` ha`rqiyli tu`rlerin ayirip shig`aradi. Ko`riw, esitiw, tiyip seziw qabil etiw siyaqli tu`rleri en` ko`p taralg`an boladi.Qabil etiwdin` quramali tu`rleri qabil etiwdin` ha`rqiyli tu`rlerinin` jiyindisinan, birigiwinen ibarat boladi. Ma`selen, oqiw tekstin oni dawislap oqig`an waqitta qabil etiw ko`riw ha`m esitiw qabil etiwlerinin` birigip ketiwi boladi
Qabil etiwdin` tan`lawshilig`I - bul basqa ob`ektlerge qarag`anda tek bir ob`ektlerdin` basim ko`pshiligin ayirip shig`ariwi boladi
Qabil etken waqitta adamnin` diqqat orayinda turg`an na`rseni qabil etiw ob`ekti,al qalg`an barliq na`rseni fon dep ataydi.
Seziw bizlerdin` o`zimizde, predmetlerdin` qabillanatug`in qa`siyetleri, olardin` obrazlari bolsa ken`islikte sheklengen. Bul, seziwden ayirmashilig`i bolg`an, qabillaw ushin xarakterli protsess-ob`ektivatsiya dep ataladi.
Predmetler formasin qabil etiwde faktorlardin` u`shtiykarg`i topari qatnasadi-
Bas miyi qabig`inin` nerv kletkalarinin` uqibi sonnan ibarat ol belgili bir mazmunliliq, bag`darlaniw,
konfiguratsiya ha`m uzinliqqa iye su`wret elementine tan`lawli ta`sir etedi. Bunday kletkalar kletka - detektorlar
dep ataladi. O`z retseptiv maydani qa`siyetlerine bola, olar ko`riw maydaninda belgili elementlerdi, misali
konturli su`wret, konkret uzinliqtin` sizig`in, ken`lik ha`m jaypawit, su`yir mu`yesh, kontrastti ayirip ko`rsetedi.
Adam qabil etken islegen , oylag’an na’rsesin yadinda tutiwda, saqlawg’a yamasa bunnan bilay eslewde ko’rinetug’in adamzattin’ o’tmish ta’jiriybesinin’ sa’wleleniwin este saqlaw dep ataydi.