Bilimdi akparattandyru indd

Профильдік вертикал порталдар
білім берудің барлық 
деңгейі үшін материалдарды қамтуы тиіс: бастауыш мектеп, 
орта мектеп, бастауыш кəсіби білім беру, орта кəсіби білім беру, 
жоғары білім беру, қосымша білім беру, жоғары мектептен кейінгі 
білім беру.
Мамандандырылған вертикал порталдар
ақпаратпен қолдауды 
жəне жалпы мемлекеттік деңгейдегі арнайы міндеттерді шешуге 
арналған сервистерді қамтуы тиіс. Барлық вертикал порталдар үшін 
бірыңғай интерфейс, бірыңғай енгізу жəне жүргізу ережесі болуы 
тиіс. Вертикал порталдар жоғары горизонтал порталда орналасқан 
анықтамалық ақпаратты, оның іздеу машинасын, қызметтік 
құралдарын жəне интерфейске бейімдеуді толығымен қолдана 
алады.

---

172
Бөлінген білім беру порталдар жүйесі көптеген мемлекеттегі 
порталдар жиынында құрылады: горизонтал, вертикал жəне 
корпоративтік.
Порталдар жалпы мемлекеттік, аймақаралық жəне аймақтық бо-
лып үшке бөлінеді. 
Корпоративтік портал/сайттар білім беру мекемелерінің (ассо-
циация, консорциум жəне т.б.) ұжымдық порталдарына жəне оқу 
мекемелерінің (көбіне, сайттар) порталдарына бөлінеді.
Сонымен, білім беру жүйесінде қалыптасқан порталдарда 
бірнеше негізгі деңгейді ерекшелеуге болады. 
Жоғарғы деңгей ретінде жеке аймақтарда толық қызметтік 
көшірмелер жүйесін қарастыратын «Қазақстандық білім беру» 
горизонтал порталы жетекші орында. «Қазақстандық білім беру» 
порталының жалпы құрылымы жəне сервисі жəне оның көшірмесі 
сəйкес келеді, бірақ ақпараттық мазмұны жағынан көшірмеде ар-
найы аймақтық компоненттер жəне мультимедиа-ресурстар болуы 
мүмкін. Бұл порталды толтыру жалпы деңгейдегі вертикал жəне 
горизонтал редакциялық кеңестерге əдістемелік жетекшілік ететін 
біріккен редакциялық кеңестің басшылығымен біріккен редакция 
арқылы жүзеге асырылады. 
Білім берудегі барлық горизонтал порталдар вертикал пор-
талдар жүйесіне сүйенеді: профильдік жəне жалпыға арналған ар-
найы порталдар. Профилдік порталдар білім беру саласына қызмет 
етеді, аралас пəндер қатарынан қалыптасады. Мамандандырылған
порталдар арнайы қызметті орындауға сүйенеді (мəселен, салалық 
жаңалық порталы немесе тестілеу үшін салалық портал). Вертикал 
порталдар немесе олардың компоненттері төменгі деңгейге көшірілуі 
мүмкін. Профильдік порталдарды (соның ішінде оларды мультиме-
диа-ресурстар құрамына енгізу) толтыру сəйскесінше редакциялық 
кеңестік жетекшілігімен профильдік редакциялар арқылы орында-
лады.
Келесі деңгейде 
аймақтық білім беру порталдары
орналасады, 
олар төменгі деңгейдегі ресурстарды жоғарғы мектептер, мектептер 
жəне басқа мекеменің порталдары мен сайттарын біріктіреді жəне 
горизонтал болып табылады
Жүйеде маңызды элемент білім берумен жəне ірі жеке 
коммерциялық немесе коммерциялық емес жобалармен байланысты 
– портал-спутниктер болып табылады. 

---

173
Сипатталған мəлімет білім беру порталдар жүйесінің 
толықтығын, сонымен қатар оған ақпараттық ресурстарды қолдану 
арқылы кіруді қамтамасыз етеді. Мұнда құру, құрастыру, экспертиза 
жəне білім беру порталдар жүйесіндегі экспертиза жəне жүзеге асы-
ру ескерілуі тиіс.
Мемлекеттік жəне мамандандырылған білім беру порталдары 
үшін білім берудегі ақпараттық ресурстарды жасаудың алдыңғы 
қатарлы бағыттары:
- жалпы орта білім беру жүйесінде берілетін пəндер 
тақырыптары;
- экономика, менеджмент жəне əлеуметтану;
- заң ғылымы;
- тарих жəне философия;
- физика, химия, биология;
- гуманитарлық ғылымдар;
- бірыңғай мемлекеттік эмтиханды ақпараттық қолдау;
- Шет елдегі оқыту үдерісін ақпараттық қолдау.
Білім беру порталдарын мазмұндық толтыруға бағытталған 
білім берудегі ақпараттық ресурстарды жасауда негізгі нормативтік 
құжаттар есепке алынады, соның ішінде:
- мемлекеттік білім беру стандарттары;
- пəннің бағдарламасы;
- мемлекеттік білім беру стандарты бойынша оқу басылымдар 
тізімі.
Көптеген жағдайда, кез келген білім беру порталында 
практика жүзінде бар іздеу, рубрикация жəне каталогизация 
жүйесін қолдана отырып, педагогтар жəне оқушылар білім беру 
үдерісіне қажетті