Bilim sohasi: 500000 Sog‘liqni saqlash va ijtimoiy ta’miiot Ta’lim sohasi: 510000 Sog‘liqni saqlash Ta’lim yunalishi: 5510500 Farmatsiya (turlari buyicha) 5111000 – Kasb ta’limi

Munosabat va til.  Munosabatning uzaro birlikda xaakat kilish va faoliyat kursatish 
jarayonida odamlarni birlashtiradigan umumiy narsa ishlabchikarish tarzida tushunilishi ana shu 
umumiy narsa avvalo munosabat vositasi sifatidagi tildan iborat ekanligini bildiradi. Til 
munosabatga kirishuvchilar urtasida aloka boglanishini ta'minlaydi. Negaki, uni bu maksad uchun 
tanlangan suzlar moxiyatiga kura kodlashtirilgan xolda axborotni ma'lum kilayotgan kishi xam, bu 
moxiyatni kodini ochgan, ya'ni uning ma'nosini oshkor etgan va ana shu  axborot asosida uz xulk-
atvorini uzgartirgan xolda buaxborotni kabul kilayotgan kishi xam  tushunadi. 
 
Axborotni boshka kishiga yullayotgan kishi (kommunikator) va uni kabul kilayotgan kishi  
(resipiyent) munosabat va birgalikdagi faoliyat maksadlariga erishish uchun moxiyatlarni 
kodlashtirish va kodini ochishning bitta yagonasistemasidan foydalanishlari, ya'ni "bitta tilda" 
suzlashishlari kerak. Agar kommunikator va resipiyent kodlashtirishning turli xil sistemalarini 
kullaydigan bulsalar,  bu xolda ular uzaro xamjixatlikka va birgalikda faoliyat 
borasidamuvaffakiyatga erisha olmaydilar. Vaviloniya minorasi kurilayotgan paytida kuruvchilar 
kutilmaganda "aralash-kurashlash tilda" gaplasha boshlaganliklari okibatida uning agdarilib 
tushganligi xakida Injilda keltirilgan afsona kodlashtirish va kodlarni ochish jarayonlarini bir-birig 
boglash chogida uzaro birgalikda xarakat kilinmasligini aks ettiradi. Negaki, turli xil tillarda 
suzlashadigan kishilar bir-birlari bilan murosaga kela olmaydilar, bu esa birgalikdagi xarakatning 
amalga  oshirilishini amri maxol kilib kuyadi. Kullaniladigan belgilar (suzlar, imo-
ishoralar,iyerogliflar va xokazolar) zamiridagi moxiyat munosabatda ishtirok etayotgan shaxslarga 
tanish bulgan takdirdagina axborot ayriboshlash mumkin buladi. 
 
Moxiyat-belgining  tevarak-atrofdagi vokelikni bilishni ifoda etadigan kism sifatidagi 
mazmunga ega bulgan jixatidir. Kurol odamlarning mexnat faoliyatini ifodalagani singari belgilar 
xam ularning bilish faoliyati va munosabatini namoyon kiladi. 
 
Suzlar belgilari sistemasi xayot kechirish, ijtimoiy-tarixiy tajribani uzlashtirish va uzatish 
vositasi sifatidagi tilni tarkib toptiradi. 
 
Til yordamida munosabatga kirishish tufayli borlikning aloxida bir kishining miyasidagi 
in'ikosi boshka odamlarning miyasida aks etayotgani yoki  aks etgani bilan doimiy ravishda 
tuldirilib turadi - uy-fikrlarni ayriboshli,  axborot berish ruy beradi.  
 
Munosabat chogida kishi doimo muxim narsani nomuximidan, zarur narsani tasodifiysidan 
ajratishga, yakka-yolgiz narsalarning timsolidan ularning xammasi uchun umumiy bulgan 
xossalarni suzlar yordamida barkaror aks ettirishga utishga urganadi. Butun boshli narsalar 
doirasiga xos va shu asnoda suz yuritilayotgan konkret narsaga xam tallakuli muxim xususiyatlar 
shu suz orkali uz ifodasini topadi. Biz "gazeta" deb ataydigan bulsak, kulimida ushlab turgan gazeta 
varaklarinigina nazarda tutmasdan,  mazkur narsaning boshka bosma maxsulotdan farkini xisobga 
olgan xolda uning kaysi toifadagi narsalarga tegishli ekanligini ukdiramiz. 
 
Suzlar muayyan bir moxiyatga ega, ya'ni ashyoviy olamga allakanday tarzda tegishli buladi. 
Ukituvchiu yoki bu suzni ishlatganda uning uzi xam, uning tinglovchilari xam yolgiz usha bitta 
xodisani nazarda tutishadi va ularda anglashilmovchilik yuz bermaydi. Moxiyatlar sistemasi 
kishining butun xayoti davomida rivojlanib va boyib boradi. Uni sobitkadamlik bilan shakllantirish 
urta ta'limning xam, oliy ta'limning xam markaziy bugini xisoblanadi. 

---

104