Bildirishnoma haqida gapiring va misol keltiring

Davlat tili tushunchasi
Davlat tili — muayyan mamlakatda qonun chiqarish, ijroiya va sud hokimiyatlarida ish yuritish uchun rasmiy belgilangan til. Odatda, koʻp millatli mamlakatlarda, mas, Hindiston, Kanada, Shveysariyada qaysi til yoki tillar rasmiy ekanligi konstitutsiyalarida belgilab qoʻyilgan. Davlatlarning koʻpchiligida rasmiy til bilan davlat tili aynan bir xildir. Faqat ayrim mamlakatlardagina rasmiy til davlat tili maqomidan farqlanadi.
Masalan: Shveysariyada konstitutsiyaga binoan nemis, fransuz, italyan tillari — rasmiy til; nemis, fransuz, italyan va retoroman tillari — Davlat tili sanaladi.

Til – millatning ma’naviy boyligidir. Til - davlat timsoli, mulki. Tilni asrash, rivojlantirish – millatning yuksalishi demak. O‘zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasida davlat tilining maqomi huquqiy jihatdan mustahkamlab qo‘yilgan. Shu tariqa o‘zbek tili mustaqil davlatimizning Bayrog‘i, Gerbi, Madhiyasi qatorida turadigan, qonun yo‘li bilan himoya qilinadigan muqaddas davlat ramziga aylandi.

Bundan 31 yil muqaddam o‘zbek tiliga davlat tili maqomi berilgan edi. Bu o‘z davrida tom ma’noda olamshumul voqea bo‘lgan edi. Chunki, Al Xorazmiy, Al Farg‘oniy, Beruniy, Ibn Sino, Alisher Navoiy, Amir Temur, Mirzo Ulug‘bek, Bobur Mirzo singari buyuk siymolarni etishtirgan xalq tili yo‘qolish arafasiga kelib qolgan edi. Mustaqillikka ilk qadamlar tashlanayotgan davrdayoq prezidentimiz tomonidan o‘zbek tiliga davlat maqomi berish masalasi kun tartibiga qo‘yilib, bu ish amalga oshirilgan edi. Ona tilimiz - o‘zbek tiliga 1989-yil 21-oktyabrda davlat tili maqomi berildi. Bu mamlakatimiz, yurtdoshlarimiz hayotidagi unutilmas, tarixiy voqeaga aylandi. Agar o‘shanda til to‘g‘risida qonun qabul qilinmaganda edi, o‘zbek tili ham tarix saxifalaridan joy olgan bo‘lardi.

Domla, gap, qo‘shni, mahalla, qovurdoq so‘zlari qaysi uslubga xos?

SO‘ZLASHUV USLUBI

E
F
Farmoyish haqida gapiring va misol keltiring.

Farmoyish — boshqaruvga doir huquqiy hujjat; konstitutsiyaviy huquqda davlat boshligʻi va ijro etuvchi hokimiyat organlari tomonidan vakolatlari doirasida chiqariladi.

G
H
Hujjat va uning turlari, hujjatlarning zaruriy qismlari.

Yuqorida aytib o'tilganidek, rasmiy hujjatlar, shu jumladan, hayotning turli sohalari qo'llaniladi. еще существуют носители информации? Qanday boshqa ommaviy axborot vositalari bor? Qog'oz shaxsiy bo'lishi mumkin. Bunday hujjatlar rasmiy faoliyatdan tashqari yoki davlat vazifalarini bajarishdan iborat. Ular orasida yozishmalar, jurnallar, xotiralar mavjud.

RASMIY HUJJAT

- страна с особым государственным устройством. Rossiya maxsus davlat tuzilmasi bo'lgan davlatdir. Uning hududida qonunlar, hokimiyat organlari, davlat organlari mavjud. . Rasmiy normativ hujjatlar ushbu hujjatlar uchun asos bo'lib xizmat qiladi. Ushbu hujjatlar institutlarning ishlash tartibi, ularning vakolatlari chegaralari, majburiyatlari, huquqlari, mansabdor shaxslarning javobgarligini belgilaydi. Ularning yaratilishi juda og'ir va mehnatsevar ish. являются законы, стандарты, правила, приказы, распоряжения и проч. Rasmiy hujjatlar qonunlar, standartlar, qoidalar, buyruqlar, buyruqlar va boshqalar. Ularning ko'pchiligi boshqaruvchidir.

.Hozirgi ozbek tili leksikasi tarixiy jihatdan ikki qatlamga ajratiladi:

Hozirgi ozbek tili leksikasi tarixiy jihatdan ikki qatlamga ajratiladi:

1. Oz qatlam.

2. Ozlashgan qatlam.

Oz qatlam. Oz qatlamga umumturkiy sozlar va ozbekcha sozlar kiradi.

1. 
    Umumturkiy sozlar. Kopchilik turkum xalqlar tilida qollanadigan, barcha turkiy tillar uchun umumiy bolgan sozlar umumturkiy sozlar deyiladi. Bu sozlar turkiy qabilalarning goh qoshilishi, goh ajralishi natijasida yuzaga kelgan, hozirda turkiy xalqlar deb nomlanadigan kishilar tiliga mansub sozlardir. Oltoy tillar oilasining turkiy guruhida (turkumida) 24 ta til: ozbek, qozoq, uygur, boshqird, qirgiz, qoraqalpoq, turkman, ozarbayjon, nogoy, tatar, chuvash, yoqut, tuva, shor, qoraim, qo`miq, gagauz, xakas, balqar, oyrot, karagas, turk, qorachoy, oltoy turklari tillari mavjud.
   
2. 
   Ozlashgan qatlam. Hozirgi ozbek tilining lugat tarkibiga tarixiy sabablarga kora boshqa tillardan koplab sozlar kirib kelgan. Ozbek tiliga boshqa tillardan kirib kelgan sozlar ozlashgan sozlar (olinma sozlar) deb yuritiladi. Ozlashgan sozlar uygur, tojik, arab, rus, nemis, frantsuz, ispan, ingliz va boshqa tillarga oid
   

I
Ilmiy va ilmiy ommabop matnlar

Ilmiy matn---fanning tamoyillari va usullari bilan olingan yozma hujjat.Rasmiy va ob'ektiv so'zlar bilan yozilgan.Uning asosiy maqsadi ma'lumot berish
Bu turdagi matnda uzatilgan xabarning haqiqiyligi tekshirilishi kerak va batafsil bayon qilingan har bir narsa ishonchli manbalar tomonidan olib borilgan tadqiqotlar qo'llab quvvatlashi kerak.Barcha ilmiy matnlarda ma'lumot olingan joyni aniq qilib ko'rsatish lozim.Shu tarzda taqdim etilgan g'oyalarni tasdiqlashi,e'tiroz bildirishi yoki kengaytirish mumkin
Ilmiy ommabop matn--xalq ommasini fan va texnika masalalari,yutuqlari hamda fan arboblari tarjimai xollari bilan tanishtirish uchun mo'ljallangan.Bunga misol qilib kitob risola jurnal maqolalarni keltirish mumkin.Bu matn turi ilmiy masalaning mohiyatini to'la saqlagan holda uni keng ommaga tushunarli uslubda bayon etadi va g'oyaviy-ilmiy saviyani o'stirishga,dunyoqarashni kengaytirishga yordam beradi.
ishonchnoma haqida gapiring va misol keltiring
Ishonchnoma----shaxsning qaror qabul qilish yoki boshqa shaxs yoki kompaniya nomidan ish yuritishga vakolatli bo'lgan hujjat va shu bilan jismoniy yoki yuridik shaxsning qonuniy vakili bo'lish.
Ishonchnoma haqida gapiring va misol keltiring.
Ishonchnoma bu shaxsning qaror qabul qilish yoki boshqa shaxs yoki kompaniya nomidan ish yuritishga vakolatli bo'lgan hujjat, shu bilan (jismoniy yoki yuridik shaxsning) qonuniy vakili bo'lish.
Ushbu hujjat bir nechta maqsadlarda qo'llaniladi, ammo qonuniy bo'lishi uchun u notarius orqali o'tishi kerakligini hisobga olish kerak. Bundan tashqari, bu bir tomonlama, ya'ni faqat bitta shaxs (boshqasidan) huquq oladi va shu bilan birga undan so'ralgan narsani bajarishga sodiqdir.
Masalan:
1.Agar kompaniya yoki tashkilot biron bir odamni (direktor, menejer ...) qaror qabul qilishni va ushbu biznesning ishlashini ta'minlashni xohlasa.
2.Agar kompaniya egasi sayohatga chiqsa va menejerni uning nomidan harakat qilish qobiliyatiga ega tark etmoqchi bo'lsa.
3.Qachon advokat o'z mijozining vakili bo'lishi kerak.
4.Meros olish.
5.Boshqalar nomidan mulk sotilganda.
6.Agar boshqalarning nomiga bank (yoki boshqa) hisob raqamlari ochilgan bo'lsa.

Ilmiy va ilmiy-ommabor matnlar.

Ilmiy uslub shaklidagi matnlar monografiya, ilmiy maqola, risola, taqriz boʻlishi mumkin. Bunday matnlarda ilm va fanga oid tushunchalar sof ilmiy yoki ilmiy-ommabop uslub shaklida va oʻziga xos ilmiy iboralar qoʻllaniladi.
Fan va texnikaning turli tarmoqlariga doir ilmiy asarlar, darsliklar ilmiy uslubda yoziladi. Ilmiy matn ilmiy va ilmiy-ommabop matnlarga ajratiladi. Ilmiy matnda gap bo‘laklari tartibi adabiy til qoidasiga qat’iy amal qilgan holda qo‘llanadi. Ilmiy matnda har bir fan sohasiga oid atamalarning qo‘llanilishi xarakterli xususiyat hisoblanadi. Masalan, iqtisodiyotda kredit, moliya, pul, sug‘urta, narx, tannarx, hisob, taftish, aylanma kabi terminlar ishlatiladi. Ilmiy-ommabop matnlarda atamalar tizmasidan, ilmiy bayonchilikdan qochiladi. Bayon etilayotgan fikrning barchaga baravar tushunilishini ta’minlash maqsadida tushunilishi qiyin bo‘lgan atamalar murakkab tushunchalar o‘rniga aniq va batafsil tasvirlardan foydalaniladi.

J
K
Kadi, oshqovoq, shoti, ena, yanga so‘zlari qaysi uslubga xos?

SO‘ZLASHUV USLUBI

Kitob, tarixiy, davr, siyosiy, davlat so‘zlari qaysi uslubga xos?

RASMIY USLUB

Kasbiy nutq oldiga qo‘yiladigan talablar

Nutq faoliyati – odam tomonidan ijtimoiy-tarixiy tajribani o’zlashtiri, avlodlarga berish (uzatish) yoki kommunikatsiya o’rnatish, o’z shaxsiy harakatlarini rejalashtirish va amalga oshirish maqsadida tildan foydalanish jarayonidir.

Nutq axborot, xabar, ma‘lumot va yangi bilim berish aqliy topshiriqlarni echish faoliyatidan iboratdir. Agarda til aloqa vositasi (quroli) bo’lsa, nutq esa aynan o’sha jarayonining o’zidir.

Kasbiy nutqga misol-- Har bir gidga qo`yilgan proffesional talab – bu yuqori darajali nutq madaniyatiga ega bo`lishidir. Gid so`z ustasi bo`lmasa ekskursiyaning muvaffaqiyatli o`tishini ta`minlay olmaydi. Shuning uchun u notiqlik san`ati asoslarini egallashga intilishi kerak.
Mazkur bo`limda faqatgina individual matn va ekskursiyani o`tkazishda zarur bo`ladigan, rioya qilish zarur bo`lgan, nutq madaniyatining bir necha qoidalari yortiladi.
«Notiqning nutq madaniyatini ko`pincha to`g`ri nutq ya`ni, umumiy qabul qilingan, til me`yorlariga to`g`ri keladigan nutq deb hisoblashadi. Notiqning nutq madaniyati - bu mazkur auditoriyaga aniq holat, qo`yilgan vazifaga mos ravishda, eng yaxshi ta`sir etishni ta`minlovchi til materiallarini ishlatishdir».
Gid shuni yodda tutishi kerakki uning sayyohlar nazdidagi nutqi bu og`zaki nutq va u yozma nutqdan tarkibi, jumlalar hajmi bilan farqlanadi. Notiqlik chiqishlar uchun qisqa va uncha murakkab bo`lmagan jumlalardan foydalanish maqsadga muvofiqdir, chunki ularni eshitish ham osonroq. Uzun jumlalarga qarshi qadimiy notiqlar shunday degan «uzun jumlalar eshituvchining qulog`iga va ham notiqning nafas olishiga yomon ta`sir qiladi ».

L
Leksikologiya. faol va nofaol leksika. Javob: Leksikologiya (leksika va ...logiya) — tilshunoslikning til lugʻat tarkibi, yaʼni muayyan bir tilning leksikasini oʻrganuvchi boʻlimi. L. har bir soʻzni yolgʻiz holda emas, balki boshqa soʻzlar bilan bogʻliq holda oʻrganadi.O‘zbek tili leksikasi shu tilda gaplashuvchi kishilar tomonidan bir xilda qo‘llanmaydi. Ayrim so‘z keng jamoatchilik tilida qo‘llansa, ba’zilari esa ma’lum territoriyada yashovchi yoki ma’lum kasb-hunar bilan shugullanuvchi kishilar nutqida ishlatiladi. SHunga ko‘ra o‘zbek tilidagi so‘zlar ikki guruhga ajratiladi: 1. Faol so‘zlar.( Ishlatilish doirasi chegaralanmagan leksika). 2. Nofaol so‘zlar.( Ishlatilish doirasi chegaralangan leksika).

Faol leksika- so‘zlarning ma’nosi hammaga tushunarli bo‘ladi. Bu so‘zlar ijtimoiy hayotning barcha sohalariga, barcha so‘z turkumlariga oid bo‘ladi. Umumiste’moldagi so‘zlarning ko‘p qismini umumturkiy so‘zlar va o‘zbekcha so‘zlar tashkil etadi.Boshqa tillardan kirgan so‘zlar ham o‘zbek xalqining barchasiga tushunarli bo‘lsa, ular ishlatilish doirasiga ko‘ra chegaralanmaydi. Masalan, rus tili va rus tili orqali boshqa tillardan kirgan traktor, kino, teatr, tsirk, kartoshka, fabrika, zavod kabi so‘zlar umumxalq tilida qo‘llanadi.Demak, ishlatilish doirasi chegaralanmagan so‘zlar o‘z qatlamga ham, o‘zlashgan qatlamga ham oid bo‘lishi mumkin.
Nofaol leksika. Tildagi so‘zlarning umumxalq tomonidan ishlatilmaydigan qismi ishlatilish doirasi chegaralangan leksika deyiladi. Bunday so‘zlarning ishlatilishi ma’lum sabablarga ko‘ra chegaralangan bo‘ladi. Ishlatilish darajasi chegaralangan leksikaga dialektal so‘zlar, atamalar, jargon va argolar kiradi.

M
Mutaxassis nutqining aniqlik va mantiqiyligi xususiyatlari

Nutqning aniqligi

<> munosabati asosida belgilanadi. (B.Golovin «OCHOBBI культуры речи») Aniqlik - bu so'zning oʻzi ifodalayotgan voqelikka mutlaqo mos kelishidir. Bunda lug'aviy birlik (soʻz, ibora)larni tanlashga alohida ahamiyat berish kerak.

Nutqning mantiqiylıği

Nutqning mantiqiyligi uning asosiy sifatlari - aniqlik va toʻgʻrilik bilan chambarchas bogʻliq. Chunki grammatik jihatdan to'g'ri tuzilmagan nutq mantiqning buzilishiga olib keladi. Manitqiy izchillikning buzilishi esa tinglovchi va o'quvchiga aytilayotgan fikrning toʻgʻri yetib bormasligi, ba'zan umuman tushunilmasligiga olib keladi. Bunda so'zlovchi yoki yozuvchidan tilni yaxshi bilishdan tashqari keng dunyoqarashga, mulohaza yuritayotgan mavzu doirasida chuqur bilimga ega bo'lishi talab etiladi.
Motivatsiya, go ‘zallik, lobar, jarangdor, latofatli so‘zlari qaysi uslubga xos?
ИЛМИЙ УСЛУБ

Muloqot texnologiyasi va texnikasi

Muloqot texnologiyasi va texnikasi Javob: Muloqot texnikasi va uning tarkibiy qismlari.
Muloqot texnikasi tug'ma iste’dod yoki nasldan naslga o‘tuvchi xususiyat emas. Balki izlanish, ijodiy mehnat mahsulidir. Ushbu faoliyat zaminida ijodiy mehnat yotadi. Shuning uchun ham muloqot mahorati hamma uchun standart, ya’ni bir qolipdagi ish usuli emas, balki u har bir kishining o'z ustida ishlashi, ijodiy mehnati jarayonida tashkil topadi va rivojlanadi. Muloqot texnikasini san’at va mahorat deb tushunish to‘g'riroq bo'ladi.

Chunki nutqiy san’at - bu qandaydir qo'l bilan tutib bo'lmaydigan, balki

fahm-farosat bilan amalga oshiriladigan xatti-harakatdir.

Muloqot texnikasining zaruriy sharti - bu o‘qituvchining o'z e’tibori va o‘quvchilarning e’tiborlarini boshqara olish demakdir. U 2 omilga bog‘liq bo‘ladi:

Mehnat - bu behad izlanish va o'z ustida ishlash, qilgan ishlaridan xursand bo‘lish, boshdan kechirilgan quvonchdan qanoat hosil qilish.

San'at - bu qandaydir qo‘l bilan ushlab bo‘lmaydigan, aql farosat bilan amalga oshiriladigan xatti-harakat.

Muloqot texnikasida uchraydigan kamchiliklar:

1. Nuqsonli ovoz

2. Tovushni noaniq aytish

3. Nafas olishdagi tartibsizliklar

4. Nutq tempi, tezligini to‘g‘ri belgilamaslik

Muloqot texnikasining tarkibiy qismlari:

1.Muloqot madaniyati - savodli gapirish, o'z nutqini chiroyli va tushunarli, ta ’sirchan qilib bayon etish, o 'z fikr va his- tuyg‘ularini so 'zda aniq ifodalash.

2.Mimik pantomima - aniq imo-ishora, ma’noli qarash, rag‘batlantiruvchi yoki iliq tabassum.

3.Hissiy holat - jiddiylik darajasi, xayrxohlik kayfiyatini saqlash, o'zining hissiy holatini tashkil etish.

Muloqot texnikasiga qo‘yiladigan talablar:

1. Ovozning sifatiga e’tibor berish;

2. Muloqot jarayonida to‘g‘ri nafas olish;

3. Tovush va so'zlarni aniq talaffuz qilish;

4. To‘liq va aniq diksiya;

5. So'z va gaplarning «chaynalmasligi»;

6. Fonetikaga oid bilimlardan xabardor

7. Nutqdagi nuqsonlarni bartaraf etishga yordam beradiga mashqlardan muttasil foydalanib borish

Mutaxassis nutqining ilmiyligi va sofligi

Mutaxassis nutqining ilmiyligi va sofligi Javob: Mutaxassis nutqining kommunikativ sifatlari.
Mutaxassis nutqi madaniyatining vazifalari
-talabalarga nutq madaniyatini o‘rganish tarixiga oid ma’lumotlar berish
-olingan nazariy bilimlar asosida adabiy nutq malakalarini shakllantirish
-madaniy nutq, unga qo’yiladigan talablar haqida to’la ma’lumot berish
-nutqning asosiy sifatlari to’g’risida ma’lumot berish
Nutq madaniyati avvalo, to’g’ri adabiy til meyorlariga amal qilgan holda so’zlashdir. Shunga ko’ra nutq haqidagi quyidagi fikirlar bor
1.To’g’ri nutq; 2. Sof nutq; 3. Boy nutq; 4. mantiqli nutq; 5. obrazli nutq; 6. Ta’sirli nutq; 7. Jo’yali nutq; 8. Tushunarli nutq;
NUTQNING ASOSIY KOMMUNIKATIV SIFATLARI 1. Nutqning aniqligi; 2. Nutqning to’g’riligi; 3. Nutqning mantiqligi; 4. Nutqning maqsadga muvofiqligi; 6. Nutqning tozaligi; 7. Nutqning ta’sirchanligi; 8. Nutqning boyligi va rang barangligi; 9. Nutqning qisqaligi; 10. Nutqning ifodaliligi;
Nutq to’g’ri bo’lishi uchun, ikki normaga – urg’u va grammatik normaga qattiq amal qilishni talab qiladi. So’zlardagi urg’uning ko’chishi bilan manosi ham bazan o’zgarib ketishi mumkinligini esdan chiqarmaslik kerak. Bu ham nutqning buzilishiga olib keladi: Olma – olma, hozir – hozir, yigitcha- yigitcha, o’quvchimiz – o’quvchimiz, yangi – yangi.
2. Nutqning aniqligi – bu so’zning o’zi ifodalayotgan voqelikka mutlaqo mos va muvofiq kelishidir.
3. Nutqning mantiqiyligi uning asosiy sifatlari to’g’rilik va aniqlik bilan chambarchas bog’langandir. Chunki grammatik jihatdan to’g’ri tuzilmagan nutq ham, fikrni ifodalash uchun muvaffaqiyatsiz tanlangan lug’aviy birlik ham mantiqning buzilishiga olib kelishi tabiiydir.
4.Nutqning tozaligi. Nutqning tozaligi deganda, eng avvalo, uning adabiy tilning lisoniy normasiga muvofiq kelish kelmasligi tushuniladi.

Muloqot va kommunikatsiya talqini
Kommunikatsiya-tirik va o‘lik tabiatdagi tizimlar o‘rtasida axborot almashinuvini anglatadi
Kommunikatsiya – o‘zaro hamfikrlilikka boshlovchi, ikki tomonlama axborot almashinuvi jarayoni.
Muloqot insonning ijtimoiy, ongli mavjudot sifatidagi, ong tashuvchi sifatidagi ehtiyojidir
Muloqot – hamkorlikda faoliyat ehtiyoji bilan taqazolangan aloqa o‘rnatish va uni rivojlantirish jarayoni
Muloqot – odamlar o‘rtasida hamkorlik faoliyati ehtiyojidan yuzaga keladigan va axborot almashinuvi

Mutaxassis nutqining ilmiylik va to`g`rilik xususiyatlari

Mutaxassis nutqining to'g'rilik xususiyatlari:
1.nutqda adabiy til meyoriga rioya qilish
2.so'z va iboralarni to'g'ri talaffuz qilish
3.so'z urg'usi va mantiqiy urg'uga e'tibor berish
4.intonatsiya va pauzaga diqqat qilish
5.so'zlarning aytilishdagi tafovutlarini anglay olish
6.terminlarni to'g'ri qo'llay olish
7.sintaktik me'yorga e'tibor qaratish
8.iboralardan oqilona foydalanish
9.grammatik qoidalarga rioya qilish
Mutaxassis nutqining ilmiylik xususiyatlari:
1.so'zlar ma'nosini chuqur bilish
2.so'z tartibiga rioya qilish
3.bir-biriga mos keladigan so'zlarni biriktirish
4.matndagi fikirning qarama qarshi bo'lmasligi
5.bir xil ma'no ifodalovchi so'zlarni nutqqa ortiqcha kiritmaslik

Ma’lumotnoma haqida gapiring va misol keltiring.

Ma’lumotnoma o‘z xususiyati va mazmuniga ko'ra ikkita: xizmat ma’lumotnomasi va shaxsiy ma’lumotnomaga bolinadi. Xizmat ma’lumotnomasi-muassasa faoliyatiga doir voqea - hodisalarni rasmiy aks ettiradi va tasdiqlaydi. Xizmat ma’lumotnomasi axborot xususiyatiga ega bo‘lgan xilma-xil ma’lumotlarni o‘z ichiga oladi, zarur hollarda esa raqamli jadvallar ko'rinishida tayyorlanadi. Bunday ma’lumotnomalar muassasa faoliyatiga aloqador voqea-hodisalar haqida yuqori idora yoki mansabdor shaxsni xabardor qiladi. Taqdim etilayotgan ma’lumotlar muassasa, jamoa xo'jaligi, ishlab chiqarish faoliyatining muhim masalalari bo'yicha, uning moliyaviy faoliyati, xodim (shtat) lar soni, rejalashtirilgan topshiriqlaming bajarilishi, moddiy tovar boyliklarining saqlanish holati: mehnat intizomining ahvoli haqida boshqa so‘ralayotgan masalalar to‘g‘risida bolishi mumkin. Masalan, Toshkent qishloq xo‘jaligi mashinasozligi zavodida 2007-yildagi mehnat intizomi haqida ma’lumotnoma.

N
Nutq.Nutqning bayon qilish usullari

Nutq---tilning fikr ifodalash va almashish jarayonlarida amal qilishi,tilning alohida ijtimoiy faolyat turi sifatidagi muayyan yashash shakli.Nutqni 2 xil bayon qilish usuli bor:1 og'zaki. 2 yozma
Nafis,obraz,talking,qalb,oppoq so'zlari qaysi uslubga xos
Badiiy uslub
Nutq uslublari rasmiy idoraviy uslub javob: Rasmiy-idoraviy nutq uslubi jamiyatdagi ijtimoiy-huquqiy munosabatlar, davlat va davlatlararo rasmiy, siyosiy-iqtisodiy, madaniy aloqalar uchun xizmat qiluvchi uslubdir. Bu uslub hujjatchilik xarakteri bilan ajralib turadi. Shunga ko‘ra, yozma nutqning xizmatga doir bu turi davlat qonunlari, farmonlar, bayonotlar, shartnomalar, idora hujjatlari, e’lonlar va boshqa rasmiy yozishmalar uslubi hisoblanadi. Rasmiy uslub tilining asosiy xususiyati aniqlik va ixchamlikdir, unda muayyan nutqiy qoliplar, kasb-hunar so‘zlari, atamalar, tayyor sintaktik qurilmalar keng qo‘llanib, nutqning aniq va ravshan ifodalanishini ta’minlaydi.Yozma nutqning rasmiy uslubida, asosan, quyidagi munosabatlar doirasidagi hujjatlar tuziladi: 1. Huquqiy munosabatlarga oid: qonun fuqarolik va jinoyat aktlari, nizom, shartnoma va boshqalar.2. idoraviy-ma’muriy shaklga oid: dalolatnoma, buyruq va farmoyishlar, turli ish qog‘ozlari (ariza, tavsiyanoma, tilxat, ma’lumotnoma kabi).3. Diplomatik munosabatlarga doir: bayonot, nota, bitim, memorandum va boshqalar.

Nutq uslublar va ularning uslubiy xususiyatlari:

Nutqning 5 xil usuli bor 1 so’zlashuv uslubi. 2-rasmiy idoraviy uslub. 3-publisistik uslub. 4-badiiy uslub. 5-ilmiy uslub

Nutq. Nutq bayon qilish usullari.
Nutq-- tilning fikr ifodalash va almashish jarayonlarida amal qilishi,tilninga alohida ijtimoiy faoliyat turi sifatidagi muayyan yashash shakli

Nutq uslublari. Badiiy uslub.

Badiiy asarlarning bayon qilish uslubi badiiy uslub hisoblanadi.
Badiiy uslubning oʻziga xos xususiyati shundaki, unda adabiy tilning barcha imkoniyatlarini oʻz ichiga olish bilan birga, oʻzbek shevalariga, kasb-hunarga doir leksik birliklar, bugungi kundalik iste’moldan chiqib ketgan tarixiy soʻzlar ham personajlar nutqi orqali ishlatila beradi.
Badiiy uslub o ‘quvchida estetik zavq uygʻotadi. Demak, badiiy uslub orqali roʻyobga chiqqan nutq ma’lum voqea-hodisa haqida axborot berish (kommunikativ vazifani bajarish)dan tashqari, oʻquvchiga ta ’sir qilish (ekspressiv) vazifasini ham bajaradi.

Nutq uslublari. So‘zlashuv uslubi.Adabiy tilning ijtimoiy hayotning ma’lum sohasi doirasida qoʻllaniladigan koʻrinishi nutq uslublari deyiladi.Oʻzbek adabiy tili quyidagi uslublar orqali namoyon boʻladi:

1) soʻzlashuv uslubi; 2) publitsistik uslub; 3) badiiy uslub; 4) rasmiy uslub; 5) ilmiy uslub.
SO‘ZLASHUV USLUBI
Kundalik hayotda uyda, koʻcha-koʻyda, ish joylarida va boshqa joylarda kishilarning bir-biri bilan erkin muloqotga kirishuvi soʻzlashuv uslubi orqali yuzaga chiqadi.

O
Ohangrabo, xushxulq, sarvqomat, qiyg‘os, xushbo‘y so‘zlari qaysi uslubga xos?

АДАБИЙ УСЛУБ

Og ‘zaki muloqot va uning xususiyatlari.
Ogzaki muloqot tabiiy tilni kod va ovozni tashuvchi sifatida ishlatiladigan ikki yoki undan ortiq odam o'rtasida xabar uzatiladigan o'zaro tasir turi

P
Q
Qadrdon, tomoshabin, dastur, xalq, sayyoh so‘zlari qaysi uslubga xos?

publisistik uslub

R
S
So’rayman, ilova, ko’rsatma, qayd, qaror so‘zlari qaysi uslubga xos?

Rasmiy uslub

T