Beynin I i m I i -js

Profesyonellerin öğrencileri eğitme yöntemleri de bundan iba­
• S e k s tir: H a y v a n la rd a c in s iy e t ta y in i y a p a n kişi. Ç .N .
,vs

---

A R A D A K İ B O Ş L U K : Z İ H İ N
retti. Usta, çırağının yanı başında dikilir ve onu seyrederdi. Öğren­
ci ise eline bir civciv alır, hayvanın gerisini inceler ve bölm elerden
birine atı verirdi. Ustanın tek yaptığı geribildirimde bulunmaktı:
Eı'et ya da b a y ır diyerek. Bu etkinlikle geçen haftalar sonunda ö ğ ­
rencinin beyni de ustasınınkinin düzeyine erişirdi; tabii bilinçsizce.
Bu arada okyanuslar ötesinde benzer bir hikâye daha gelişm ek­
teydi. İkinci D ünya Savaşı sırasında sürekli bom balanm a tehdidi
altında yaşayan İngilizler için, gelen uçakları hızlı ve doğru biçim ­
de ayırt etm e gereksinim i doğm uştu. Hangi uçaklar eve dönen İn­
giliz uçakları, hangileri bom ba atm aya gelen Alman uçaklarıydı?
Bu alanda kusursuz birer “g ö z c ü ” olduklarını ispatlayan bazı uçak
meraklıları ordu tarafından hızla görevlendirildi. Bu kişiler öyle­
sine değerliydi ki, hüküm et kısa sürede sayılarını artırabilmek için
kollan sıvadı; ancak sayıları çok az, bulunmaları da çok zordu.
H üküm et bunun üzerine “gözcüleri” diğerlerini eğitm ekle görev­
lendirdi. Z orlu bir girişim di bu. Gözcüler izledikleri stratejiyi an­
latmaya çalışıyor ancak başarısız oluyorlardı. Kimse bir şey an­
lamıyordu; gözcülerin kendileri bile. Tıpkı tavuk seksörleri gibi,
gözcülerin de ne yaptıkları hakkında pek fikirleri yoktu; doğru
yanıtı bir şekilde buluyorlardı, o kadar.
İşe biraz yaratıcılık katan İngilizler, nihayet yeni gözcüleri ba­
şarıyla eğitm enin yolunu buldular: denem e-yanılm a geribildirimi.