Беркинов Б. Б. Институционал иқтисодиёт: Ўқув қўлланма. 3-нашр

I
3
= 
; 
«Тўланадиган ҳисобварақлар: тижорат» 
«Дебиторлар ҳисобварақлари: тижорат» 
I
4
 
=
. 
«Жами айланма маблағлар» 
Ўзаро боғлиқ корхоналар томонидан ташкилот устидан назорат 
даражасини аниқлаш учун (масалан, қайта комбинацияланган мулкнинг 
мавжудлиги ҳақидаги гепотезани текширишда) I
1
i
турдаги индексни (суръатда – 
«Тўланадиган ҳисобварақлар») I
3 
дебиторлик қарздорлиги индекси ва I
4 
коэффициенти билан мувофиқлаштириш зарур. Агар I
1
i
индексининг миқдори 
ўзаро боғлиқ корхоналарнинг имтиёзли ҳолати ҳақида тасаввур этиш имконини 
берса, у ҳолда I
3 
ва I
4 
индекслари корхонанинг ўзаро боғлиқ корхоналар устидан 
назорат даражаси ва ўзаро боғлиқ корхоналарнинг корхона устидан назорат 
30
«Кредиторнинг ўз пулларини қайтариб олиш ҳуқуқи чегараланган, лекин акциядорларникига нисбатан кам, 
чунки (кредиторларда) назоратнинг 
билвосита, номуайян
усуллари мавжуд» (Стиглиц Дж. Кредитные рынки и 
контроль над капиталом. – М.: ЭиМО, 1989, № 6, с. 46-47). 

---

145 
даражасини белгилайди. Ушбу индексларнинг қўлланилиши М1 пул 
агрегатининг реал товар массасига мос келмаслиги натижаси
31
сифатидаги ҳақ 
тўламасликлар ва корхоналар ўртасидаги товар кредитининг шакли сифатидаги 
ҳақ тўламасликлар ўртасида чегара ўтказиш имконини беради. 
10.4-жадвал 
Фирманинг баланс кўрсаткичлари
БАЛАНС 
АКТИВ 
ПАССИВ 
Нақд пул 
Осон сотиладиган қимматли қоғозлар 
Дебиторлар ҳисобварақлари: тижорат 
Захиралар: хомашё 
Захиралар: тугалланмаган ишлаб чиқариш 
Захиралар: тайёр маҳсулот 
Жами захиралар 
Бўлажак даврлар харажатлари 
Бошқа айланма активлар 
Жами айланма активлар 
Бинолар, иншоотлар ва жиҳозлар 
Асосий жиҳозлар лизинги 
Амалдаги жиҳозлар лизинги 
Минус амортизация 
Жами бинолар, иншоотлар ва жиҳозлар: 
соф 
Инвестициялар ва ссудалар 
Узоқ муддатли қимматли қоғозлар 
Дебиторларнинг турли ҳисобварақлари 
Соф активлар 
Бошқа айланмадан ташқари маблағлар 
Номоддий активлар 
Харидларни капиталлаштириш (гудвилл) 
Тўланадиган векселлар 
Тўланадиган ҳисобварақлар: тижорат 
Бошқа жорий мажбуриятлар 
Жами жорий операцион мажбуриятлар 
Жорий узоқ муддатли қарздорликнинг бир 
қисми 
Бўлажак даврлар даромадлари 
Узоқ муддатли кредитлар: таъминланмаган 
Узоқ муддатли кредитлар: таъминланган 
Капитал лизинги бўйича мажбуриятлар 
Операцион лизингнинг ҳозирги қиймати 
Бошқа жорий мажбуриятлар 
Жами узоқ муддатли мажбуриятлар 
Субординацияланган қарздорлик 
Қисқа муддатли пенсия мажбуриятлари 
Тўлаш муддати кечиктирилган солиқ 
тўловлари