Беркинов Б. Б. Институционал иқтисодиёт: Ўқув қўлланма. 3-нашр

Шартномавий давлат
– фақат унга фуқаролар томонидан топширилган 
ҳуқуқлар доирасида ва уларнинг манфаатлари йўлида куч ишлатиш 
монополиясидан фойдаланувчи давлат, фуқаролар эса солиқларни тўлашга 
мажбурият деб эмас, балки ўз зиммасига ихтиёрий равишда олинган бурч 
сифатида қарайди. 
Эксплуататорлик давлати
ўз даромадини (солиқ тушумларини), 
аниқроғи, - давлат аппаратини назорат қилувчи гуруҳнинг даромадини ошириш 
учун мажбур қилиш монополиясидан фойдаланади. 
Экстремал вазиятлар
– мулк ҳуқуқини қайта тақсимлашни қонуннинг 
қабул қилиниши натижасида зарар кўрган томонларни хуфиёна ҳаракат 
қилишга ундайдиган ҳолат. 
Қариндош-уруғчилик капитализми
– сиёсий ва иқтисодий иерархияда 
ролларнинг қариндошчилик ёки ошначилик белгиси бўйича, яъни бирор-бир 
оилавий қавмга ёки “қалин дўстлар” жумласига киришига кўра тақсимланиши. 
Ҳисоб-китобларнинг пулсиз шакли
– бартер алмашуви, ўзаро ҳисоб-
китоб (клиринг) схемалари, шунингдек, нотижорат йўли билан барча 
кредитлаш турлари (шу жумладан, тўламасликлар). 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

---

236 
“Институционал иқтисодиёт” ўқув қўлланмасига иловалар 
 
1-илова 
Ўзбекистон Республикаси иқтисодиётининг институционал таркиби
 
 
2-илова 
Ўзбекистон Республикасида 2005-2016 йилларда ялпи ички маҳсулот 
суръатлари (олдинги йилга нисбатан фоизда) 
Манба: ЎзР Давлат статистика қўмитаси маълумотлари асосида тузилган. 
 
107,0
107,5
109,5
109,0