Berilganlar bazasi

3. SQLda DDL, DML, DCL, TCL operatorlar guruhi.
SQl operatorlari bir necha guruhlarga bo'lingan. Bu bo'linish operatorlarning bajarilish vazifasi asosida bo'lingan. Ular quyidagilar:
DDL(Data Definition Language) , ANSI bu guruh SDL(Schema Definition Language) deb ataladi. Bu guruhga ma'lumotlar bazasida ob'ektlar(jadvallar, indekslar)ni hosil qiluvchi operatorlar kiradi.
DML(Data Manipulation Language) – ma'lumotlarni manipulyatsiya qiluvchi operatorlar yig'indisi guruhi. Istalgan vaqtda jadval ichida qanday ma'lumotlar saqlanayotganini aniqlovchi operatorlar.
DCL(Data Control Language) – ma'lumotlarni boshqaruvchi operatorlar.
ANSI ning ruxsati bilan, DCL DDL ning bir qismi sifatida qaraladi. Bu guruhlarni aralashtirmaslik zarur. Bular alohida tillar emas, balki SQL operatorlarining guruhlaridir.

4. SQLda SELECT operatori strukturasi: WHERE, ORDER BAY, GROUP BAY, HAVING bo’limlari.
SELECT operatori MB jadvallaridan natijaviy to‘plam olish uchun mo‘ljallangan ifodadir. Biz SELECT operatori yordamida so‘rov beramiz, u bo‘lsa ma’lumotlar natijaviy to‘plamini qaytaradi. Bu ma’lumotlar jadval shaklida qaytariladi. Bu jadval keyingi SELECT operatori tomonidan qayta ishlanishi mumkin va xokazo.
Operator SQL92 standartiga ko‘ra quyidagi ko‘rinishga ega:
SELECT -- ALL ------- sxema , ustun ----
-- DISTINCT -- ---- * -----------
FROM -- sxema , Jadval .. --------------
WHERE -- izlash sharti ------------------
GROUP BY -- sxema , ustun ---------------
HAVING -- izlash sharti ------------------
ORDER BY – tartiblash spetsifikatori --------

5. SQLda agregat funktsiyalar va ularni ishlatilishi.
Ma'lumotlar bazasida mavjud bo'lgan ma'lumotlarni umumlashtirish uchun SQL-da agregat vazifalari keltirilgan. Umumlashtiruvchi funktsiya ma'lumotlarning butun ustunini argument sifatida oladi va ma'lum bir tarzda bu ustunni umumlashtiradigan bitta qiymatni qaytaradi.
Masalan, AVG () agregat funktsiyasi argument sifatida raqamlar ustunini oladi va ularning o'rtacha qiymatini hisoblaydi.
Zelenogradda yashovchining jon boshiga o'rtacha daromadini hisoblash uchun sizga quyidagi so'rov kerak bo'ladi.
SQL-da har xil turdagi ma'lumotlarga ega bo'lish imkonini beradigan oltita agregat funktsiyalari mavjud (1-rasm):
- SUM () ustundagi barcha qiymatlarning yig'indisini hisoblaydi;
- AVG () ustundagi qiymatlarning o'rtacha qiymatini hisoblaydi;
- MIN () ustundagi barcha qiymatlarning eng kichigini topadi;
- MAX () ustundagi barcha qiymatlarning eng kattasini topadi;
- COUNT () ustundagi qiymatlar sonini hisoblaydi;
- COUNT (*) so'rov natijalari jadvalidagi qatorlar sonini hisoblaydi.