Berdaq nomidagi qoraqalpoq davlat universiteti kimyo-texnologiya fakulteti fizikaviy va kolloid kimyo kafedrasi

III.Natijalarni tahlil qilish.
Biz kulonometrik analiz usulida Cu(II) ionining miqdorini aniqladik. Kulonometrik analiz usuli elektr miqdorini o’lchashga asoslangan bo’lib bizlar tajribamizda mis ionining qaytarilishi uchun sarflangan tok miqdorini aniqladik. Tajribamizda elektrolitik bo’g’in, ishchi elektrod platina elektrodi, fon elektroliti, mis sulfat eritmasi ishchi kamera, voltmetr, ampermetr, kaliy xloridning to’yingan eritmasi, kalomel elektrodi, stakan, sekundomer, taymer va shu kabi narsalar ishlatildi.
Ohirgi natijani quyidagi formula orqali aniqlaymiz:
m =
Kulonometrik analizda ko’pincha bevosita va bilvosita kulonometrik titrlash ishlatiladi.Bu analiz usul standartlar talab qilmaydigan mutlaq usuldir. Bu usulda asboblarni darajalash uchun standart namunalar talab qilinmaydi. Kulonometrik usul vositasida xilma-xil elektrokimyoviy jarayonlarni tahlil qilish mumkin.Ko’p analizlarda, moddalarning oksidlanishi-qaytarilish reaksiyalariga uchratib, ayniqsa, metall kationlari qaytarilishi bilan, sof metallar sodir qilinadi, aniqrog’I, ajratib olinadi. Mazkur usul bilan amalda mis, qo’rg’oshin, kadmiy, vismut kabi ko’plab turdagi metallarni tutgan birikmalar analizlari samarali amalga oshiriladi. Bunda, simobli elektrodlardan (katod) ko’p foydalaniladi. Chunki simob amalgamasining hosil bo’lishi bir talay metallarning elektrolitik ajralishini ancha osonlashtiradi.
Xulosa.
Yuqoridagilardan shunday xulosaga kelish mumkin: agar elektrolizga uchraydigan eritmas konsentratsiyasi yoki aniqrog’i ajralib chiqqan modda miqdori hamda sarf qilingan elektr toki miqdori ma’lum bo’lsa, u holda yuqoridagi tanglamalardan oksidlanish-qaytarilish reaksiyasida elektronlar sonini hisoblab topish mumkin. Bu bevosita, ya’ni to’ppa-to’g’ri kulonometrik usul hisoblanadi. Mazkur keltirilgan tenglamalar orqali, shuningdek, kulonometrik analiz usulining sezgirlik darajasini ham baholash qiyin emas. Kulonometrik analiz olib borilganda elektr tokining faqat elektr kimyoviy jarayon uchun sarf bo’lishiga, ya’ni boshqacha har xil qo’shimcha jarayonlarni amalga oshmasligiga asosiy e’tiborni qaratmoq kerak.
Kulonometrik analiz tekshirilayotgan eritmani elektrolizlashga asoslangan. Bunda aniqlanayotgan moddaning ionlarga ajralishi yoki ularning oksidlanishi va qaytarilishi uchun elektr miqdori o’lchanadi. Bu usul oddiy bo’lganligi uchun eritmadagi ionlarni va eritmada boradigan kimyoviy protsesslarni aniqlashda keng qo’llaniladi.
M.Faradeyning elektrolit eritmasidan tok o’tganda ajralib chiqqan modda miqdorining sarflangan elektr miqdoriga (kulon) bog’liqligi haqidagi yaratgan qonunlari kulonometriya usulining asosini tashkil etadi.
Kulonometrik titrlashning odatdagi titrlash usulidan farqlanadigan ko’p tomonlari bor. Jumladan, bu usul bilan analiz ishlari olib borilganda, oldindan ishchi eritma tayyorlab, uning konsentratsiyasini aniqlash kabi ishlarga ehtiyoj qolmaydi.