Berdaq nomidagi qoraqalpoq davlat universiteti fizika kafedrasi radioelektronika

2.28-rasm. Real kontur tokening koeffitsientiga bog’liq o’zgarish grafigi.
Bu holatda koeffitsient haqiqiy kattalik bo’ladi. Shuning uchun (2.56) yechim quyidagi ko’rinishda yoziladi:

Demak, konturdagi tok giperbolik sinus qonuni bo’yicha o’zgaradi va davriy bo’lmaydi. Bunday tebranishlar aperiodic tebranishlar deb ataladi. Uning grafigi 2.28 а- rasmda ko’rsatilgan. II holat Ү Bu holda koeffitsienti mavhum kattalik bo’ladi. Shuning uchun uni quyidagicha o’zgartirib yozish mumkin Ү

Bunda konturda paydo bo’ladigan tebranishlar chastotasi deb ataladi. Uning qiymati quyidagi Ү, agar bo’lsa, bo’ladi. Shunga nisbatan ideal konturning xusuxiy chastotasi bo'lsa, , real konturning xususiy chastotalari. Demak, konturdagi energiya yutilishi faqat amplitudaning o’zgarishiga emas, chastota o’zgartishiga ham olib keladi.

Shularni hisobga olsak, , (2.56) umumiy yechim quyidagi ko’rinishga keladi Ү

Demak, bu holatda konturda  cgastotadagi gormonik tebranishlar hosil bo’lar ekan (2.28 б-rasm). III holat Ү

Bu holda (2.56) yozilishi aniqmas bo’ladi. Uni Lopital qoidasiga muvofiq ochsak,

Yozilishi hosil bo’ladi. Bu tebranish amplitudasining oldingi holatlardagiga o’xshab eksponensial qonun bo’yicha so’nishini, tebranish qonuni esa, giperbolik sinish qonunidan chiziqli qonunga o’tishini ko’rsatadi (2.28 v-rasm). U davriy bo’lmaydi va kritik tebranish deb ataladi. U kontur tokidan davriy va aperiodik tebranishlari chegarasi.

Demak, real konturda har doim davriy tebranishlar hosil bo’lmas ekan. Davriy tebranishlarning hosil bo’lishi uchun konturning aktiv qarshiligi yetarlicha kichik kattalik bo’lishi kerak.

Konturdagi davriy tebranishlar chastotasi uning xususiy chastotasidan farq qiladi. Faqat eenrgiya yo’qolishi kichik bo’lgandagina bu farqni hisobga olmasak ham bo’ladi