Berdaq atindag’i qaraqalpaq mamleketlik universiteti Tariyx fakulteti Arxeologiya qanigeligi 1- kurs studenti Abishov Dawranbektin’ Insan evolyuciyasi ham alding’I tariyx paninen oz betinshe jumisi

Berdaq atindag’i Qaraqalpaq mamleketlik universiteti Tariyx fakulteti Arxeologiya qanigeligi 1- kurs studenti Abishov Dawranbektin’ Insan evolyuciyasi ham alding’i tariyx paninen oz betinshe jumisi

Temasi. Primatlardin’ tiykarg’i evolyucion basqishi

Tayarlag’an. Abishov Dawranbek.

Jobasi

I. Kirisiw.

II. Tiykarg’I bolim.

2,1 Primatlardin’ tiykarg’I evolyutsion basqishi.

2,2 Primatlardin’ dene duzilisi.

2,3 Primatlardin’ kobeyiwi.

III. Juwmaqlaw.

Paydalanilg’an adebiyatlar.

Primatlardin’ tiykarg’I evolyutsion basqishi

• Primatlar – joqari sut emiziwshiler gruppasi . Primatlar awladlari ayyemgi shibin- shirkeyler topari 200 den artiq turi bar , 2 kishi gruppa shala meshinler, haqiyqiy meshinlerge bolinedi. Uzinlig’i 13-15 sm den salmag’i 60 g den 180 kg ham onnan artiqlaw. Primatlardin’ duzilisi olar awladlarinin’ terekte jasag’anlig’inan derek berdi . Olar tiykarinan 5 barmaqli ; bas barmag’I basqasina qarama- qarsi qoyilg’an alding’I ayaqlari juda shaqqan. Kopshilik primatlardin; tirnaqlari tegis , alaqan ham tabani terisinde har bir haywannin’ ayriqsha siziqlari boladi. Denesi har turli ren’li jun menen oralg’an. Kopshilik turlerinin’ quyrig’i bar . Bas miyi , esitiw ham koriw organlari jaqsi , iyis biliw organi kushsiz rawajlang’an.

Primatlar tartibinde zamanogoy gibbonlar, orangutanlar, gorillalar ham shimpanzeler ham adamlar tiyisli bolg’an gominidler yamasa ulli meshinlerdin’ en’ evolyutsiyasi boyinsha rawajlang’an. Har turli turdegi meshinlerdin’ korsetkish olshemlerin tiyisli turler tarepinen qaliplesken gruppalardin’ olshemleri menen salistiriw bul korsetkishler ortasinda tuwridan-tuwri baylanisliliqti aniqladi. Oytkeni sonda koplegen shaxslar topari menen social munasebetlerdi saqlap qaliw ushin orayliq nerv sistemasinin’ ulkeyiwi ham ulken strukturaliq ham funkcional quramalilig’I kerek.

• Primatlar tartibinde zamanogoy gibbonlar, orangutanlar, gorillalar ham shimpanzeler ham adamlar tiyisli bolg’an gominidler yamasa ulli meshinlerdin’ en’ evolyutsiyasi boyinsha rawajlang’an. Har turli turdegi meshinlerdin’ korsetkish olshemlerin tiyisli turler tarepinen qaliplesken gruppalardin’ olshemleri menen salistiriw bul korsetkishler ortasinda tuwridan-tuwri baylanisliliqti aniqladi. Oytkeni sonda koplegen shaxslar topari menen social munasebetlerdi saqlap qaliw ushin orayliq nerv sistemasinin’ ulkeyiwi ham ulken strukturaliq ham funkcional quramalilig’I kerek.