Berdaq atinda

Dawıslı sesler. Buwın quray alatuǵın, ókpeden shıqqan hawa aǵımı sóylew aǵzaları tárepinen tosqınlıqqa ushıramaytuǵın, hawa aǵımınıń páti ólpeń, kúshsiz esitiliwi arqalı jasalatuǵın sesler dawıslı sesler dep ataladı. Házirgi qaraqalpaq tilinde 9 (toǵız) dawıslı ses bar. Olar: a, á, o, ó, u, ú, ı, i, e.
Qaraqalpaq tilindegi dawıslı sesler úsh túrli belgisi boyınsha ayırılıp turadı tildiń jazıq jaǵdayı boyınsha – til aldı [e], til ortası [i], [á],[ú],[ó] hám til artı [a], [ı], [o], [u]~ tildiń tik jaǵdayı boyınsha-ashıq [a], [á], [ó], [o] hám qısıq [ı], [i], [u], [ú]~ erinniń qatnası boyınsha – erinlik [o], [ó], [u], [ú] hám eziwlik fonema [a], [á], [ı], [i], [e] bolıwı menen ayrılıp turadı. Sonday-aq tildiń jazıq jaǵdayı boyınsha bóliniwshi dawıslı fonemalar juwan [a], [ı], [o], [u] hám jińishke [i], [á], [ú], [ó], [e] bolıp bólinedi. Olar usı belgileri boyınsha óz-ara qarama-qarsı qoyıladı.
Aa háribi. Bul hárip juwan, ashıq, eziwlik dawıslını ańlatadı hám sózlerdiń barlıq orınlarında – basında, ortasında, aqırında jazıladı: ata, apa, bala, tal, alma, vagon, taraq, ayna, t.b.
Áá háribi. Bul hárip jińishke, ashıq, eziwlik dawıslını ańlatadı hám sózlerdiń barlıq esitilgen orınlarında jazıladı: ásir, ádis, báhár, báne, báseki, kásip, kútá, júdá, zúráát, t.b.
Íı háribi. Bul hárip juwan, qısıq, eziwlik dawıslını ańlatadı hám sózlerdiń barlıq esitilgen orınlarında jazıla beredi: ılaq, ırısqı, ıqlas, ıdıs, ırǵaq, qıs, qızıq, tınısh, t.b. sıyaqlı túpkilikli sózlerde qısqa dawıslını, sır, cırk, cıgan sıyaqlı ózlestirilgen sózlerde sozılıńqı dawıslını ańlatadı.
Ii háribi. Bul hárip jińishke, qısıq, eziwlik dawıslını ańlatadı hám sózlerdiń barlıq esitilgen orınlarında jazıla beredi: ini, isenim, ilgek, tis, sezim, terim, bilim, ilim, úlgi, kúlki, túlki, kisi, t.b. sıyaqlı túpkilikli sózlerde qısqa dawıslını, kino, Kipr, kiosk, Kiev, konstituciya sıyaqlı ózlestirilgen sózlerde sozılıńqı dawıslını ańlatadı.