Бердах атындағы Қарақалпақ

Байланыстырыўшы материаллардыӊ класланыўы


Магнезиал байланыстырыўшылар
Магнезиал байланыстырыўшы затлар қурамында магний оксиди (MgO) болып, каустик магнезит ҳәм каустик доломит түрлерге бөлинеди. Магнезиал байланыстырыўшылар порошок магний хлорид ямаса магний сулфатиниң суўлы еритпелерде араластырылғанда (қорилганда) қатты жасалма тасқа айланады. Магнезиал байланыстырыўшылар 750-850⁰С температурада магнезитти (доломитни) күйдирип алынады:
MgCO₃MgOCO₂
Каустик магнезиттиң қойыўланыў дәўири 20 минуттан кейин басланады ҳәм қатыў ақыры 6 саатға шекем болыўы шәрт. Каустик магнезит 400, 500 ҳәм 600 (кгсм²) маркаларда илеп шығарылады. Қысылыўдағы беккемлиги 1000 кгсм² болыўы керек. Каустик доломит табий доломит тасын (СаСО₃^.MgCO₃) күйдирип алынады. Қурамында еркин ҳалда СаСО₃ болыўы себепли каустик доломит сыпаты каустик магнезитге салыстырғанда төменирек болады. Каустик доломит 100, 150, 200 ҳәм 300 маркаларда ислеп шығарылады.


Суйық шише ҳәм кислотаға шыдамлы цемент
Суйық шише. Суйық шише натрий силикат (Na₂O^.nSiO₂) ямаса калий силикат (K₂O^.nSiO₂) лардың суўлы коллоид еритпеси болып, сары ямаса қызғыш қоңыр (жигар) реңде болады, 50-70% суўлы араласпасы тығызлығы 1,3-1,5 гсм³.
Суйық шише майдаланған таза кварц қумы ҳәм сода (Na₂CO₃) ямаса көмир қышқыл калий дузы (поташ) (К₂СО₃) араласпасын 1300-1400⁰С температурада суйыттырылып алынады. Еритпе тез суўытылса ҳәм 0,4-0,6 МПа басымлы пуў тәсиринде (автоклавда) қайта исленсе сарғыш ҳәм көгис реңдеги суйық шише ҳаўалы бтриктириўшиси пайда болады.
Суйық шишениң тез қатыўын натрий кремнефторид (Na₂SiF₆) тәризли катализаторлар қосылса тезлестириў мүмкин.
Суйық шише кислотаға ҳәм жоқары температураға шыдамлы бетонлар, силикат бояўлар, топырақларды(грунтларды) тығызластырыўшы композициялар таярлаўда ислетиледи.