Bеkiston rеspublikasi oliy va oʻrta maxsus ta

2.1 Pardozlash dastgohlari haqida malumot.
Jilvirlash dastgohlari va ularda bajariladigan ishlar. Mashina-mexanizmlarning detallarida yuqori klassdagi yuzalar hosil qilish va shundan oldingi ishlov berishda qoldirilgan kichiqroq notekisliklarni—taroqchalarni kesib olish uchun ishlov berish usuli pardozlashdeb ataladi. Ishlov berishning pardozlash usullari aniq shaklli detal hosil qilishga, yuzalar tozaligini 7dan 14 —sinfga etkazishga, 1 va 2 aniqlik klassidagi o`lchamlar hosil qilishga imkon beradi. Pardozlab ishlov berishning: pritirlash, xoninglash, superfinishlash va jilolash kabi usullari keng qo`llaniladi. Pritirlash (yoki dovodkalash) shundan iboratki, bun­da pritir va mayda donali erkin abraziv yordamida suyuq moy muhitida tayyorlanmaning ishlov beriladigan yuzasidan metall zarrachalari qirib olinadi. Pritirlar quyidagi materiallardan: kul rang cho`yan, rangdor metall va ularning qotishmalari, plastik massalarva boshqa materiallardan tayyorlanadi. Pritirlash uchun ishlatiladigan abraziv materiallar: tabiiy korund, elektrokorund, donadorligi 5—16 MKbo`lgan kremniy karbid, GOI pastasi (76 % xrom oksid, 22 % stearin, 2 % kerosin), olmos kukuni, bor karbidining kukuni. Pritirlash (dovodkalash) uchun abra­ziv donalari o`lchamini tanlash detallarning ishlov beriladigan yuzalaridagi g`adir-budurligi va aniqligiga nisbatan quyiladigan talablarga bog`liq bo`ladi. Pritirlash yo`li bilan tsilindrik, yassi va boshqa yuzalarga ishlov beriladi. Pritirlash yuzaga oldindan botirilgan abrazivli pritir yordamida, suyuq moy muhitidagi erkin abraziv yordamida pritir bilan biriktirilgan juft detallarning ishlov beriladigan yuza orasida kichikroq bosim hosil qilib, bir-biriga ishqalash yo`li bilan amalga oshirilishi mumkin; bu holda ikki detalning bir-biri bilan uriladigan yuzlari orasiga abraziv kukun surtilib, ular o`zaro ishqalanadi (masalan, klapan osti konuslarining pritirlanishi) va kerakli yuzalar tozaligi hosil qilinadi. Xoninglash usulidan ochiq va berk tsilindrik va konussimon teshiklarni donadorlik nomerlari 4—6 bo`l­gan standartli qayroq toshlar yordamida pardozlanadi. Amalda xoninglash usulidan aylanish jismlarining tashqi tsilindrik va konussimon yuzalariga, masalan, tirsakli valning bo`yinchalariga, shuningdek, tekis va shakldor yuzalarga pardoz berishda foydalaniladi. Xoninglashda xon deb ataladigan maxsus asbob korpusiga abraziv brusoklar joylanadi.