Begmuxammedov botirbek murodillayevichning bitiruv malakaviy ishi

Hayvonlarni yalpi qirg’in qurollaridan himoya qilish.
Chorva mollarini himoya qilish uchun GM ning tashkiliy, injener-texnik va 
zooveterinariya tadbirlar kompleksi hayvonlarda yalpi qirg’in qurolining ta’sirini 
kamaytiradi yoki butunlay yo’qotadi. 
Hujum xavfli tug’ilishi bilanoq ho’jalikdagi molxonalar va boshqa binolar 
chorva mollarini himoya qilish uchun tayyorlanadi. Dag’al xashak va shirali 
oziqlar berkitiladi. Yadro qirg’in qurolining ta’sirini yo’qotish uchun kerakli 
ehtiyot choralari ko’riladi va zararsizlanish manbaidaishlash uchun qishloq uchun 
ho’jalik texnikasi tayyor holatga keltiradi. 
Yadro portlashini dushmanning ZM yoki bakteriologik qurolini 
ishlatganligini o’z vaqtida bilish maqsadida havo, o’simlik va ekinlarni kuzatish 
kuchaytiriladi hamda veterinariya asbob-uskunalar tayyorgarligi tekshiriladi. 
Bakteriologik 
(biologik) 
zararlashin 
manbalarini 
tugatishda 
o’tkaziladigan 
asosiy 
tadbirlar. 
Bakteriologik
 
zararlanish 
manbalarini 
tugatishdan qilinadigan tadbirlar, qo’zg’atuvchining turiga va qullanish usuliga 
bog’liq. Qilinadigan ishlarga ob-havo sharoiti, yilning fasli, tashkilotlar va 
bo’linmalarning tayyorgarlik darajasi, ishchi kuchi hamda vositalari katta ta’sir 
ko’rsatadi. Zararlangan manbalarda qilinadigan tadbirlar ikki bosqichda 
o’tkaziladi.
Birinchi bosqich- kasallik qo’zg’atuvchilarning turini aniqlashga o’tkaziladi. 
Buning uchun umumiy, epidemiyaga va epizootikaga qarshi tadbirlar amalga 
oshiriladi: karantin qilinadi, zararlanish zonasining katta-kichikligi aniqlanadi, 
yuqumli kasallik tarqatuvchi mikroblar turini aniqlash uchun olingan namunalar 
laboratoriyaga yuboriladi (agar dala laboratoriyasi bo’lsa, tajribani ekspress 
metodlardan foydalanilgan xolda o’sha joyning o’zida o’tkazish mumkin.
Karantin
epidemiyaga va epizootiyaga (kasallik tarqatuvchi hayvonlarga) 
qarshi, zararlanishning butun zonasini, undagi yuqumli kasalliklarni tugatish va 

---

65 
ajratib quyiish uchun qat’iy choralar ko’rish sistemasidir. Karantin qilingan 
maydonlar atrofidagi hamma yo’llarga va aylanib o’tish yo’lini ko’rsatuvchi, 
ogohlantiruvchi belgilar qo’yiladi. Karantin zonasiga kirish va chiqish hamda 
yerdan narsalarni zararsizlantirmay turib olib chiqish ta’qiqlanadi. Shu zonalar 
orqali odamlar, mollar va transport qatnovi man etiladi. 
Ikkinchi bosqich– quzgatuvchining turi aniqlangandan so’ng boshlanadi. 
Karantin davom etishi mumkin yoki kuzatish tartibi bilan o’zgartiriladi. 
Kuzatish
-yuqumli kasalliklar xavfi bor xujaliklarda urnatiladigan tartib 
bulib, bunda aloxida ajratib kuyish ishlari amalga oshiriladi. Kuzatish shikastlanish 
manbalarida medisina va veterinariya tadbirlarini kuchaytirish, zonalarga kirish 
vva undan chiqish hamda u yerdan turli narsalar-mollar, yem-hashak olib chiqishni 
chegaralash, kasallikda gumon qilingan mol va odamlarni ajratib qo’yish, emlash 
va dezinfeksiya qilishni ko’zda tutadi.