Be a part of international confrence

 
www.econferenceglobe.com 
166
Иш
қ
мавзуси Жаъфар Му
ҳ
аммад шеъриятида марказий ўринлардан бирини эгаллаб, 
инсон, ватан, 
ҳ
аѐт, гўзаллик каби мавзуларни тўлдирувчи унсур 
ҳ
исобланади. Бош
қ
ача 
қ
илиб айтганда, шоирнинг нафа
қ
ат 
ғ
азаллари, балки барча жанрларда ѐзилган турлича 
мавзулардаги шеърларининг барчасида Иш
қ
деб аталмиш бир туй
ғ
у бўй кўрсатиб туради. 
Жаъфар Му
ҳ
аммаднинг иш
қ
олами билан я
қ
индан танишган киши унда оши
қ
нинг ўз ѐрига 
нисбатан бўлган иш
қ
ий кечинмаларидан тортиб, шоирнинг ўз ота-онаси, я
қ
инлари ва 
ватанига, олам ва ундаги барча жонли 
ҳ
амда жонсиз мавжудотларга, 
ҳ
аѐт ва унинг 
гўзалликларига бўлган чексиз иш
қ
ининг 
ҳ
ам гуво
ҳ
и бўлади.
Қ
уйидаги мисолларга эътибор 
қ
илинг: 
То бо ту будаам, дилшод будаам, 
Аз 
қ
айди дарду 
ғ
ам озод будаам. 
(Мазмуни: Сен билан бўлган чо
ғ
да кўнгли шод эдим, дарду 
ғ
ам зиндонидан озод эдим.) 
Эй дилбари дилсўзи ман, хуш омади, хуш омади, 
Эй шамъи шомафрўзи ман, хуш омади, хуш омади. 
Бу ту насибам о
ҳ
буд, бе ту дилам даймо
ҳ
буд, 
Эй идии Наврўзи ман, хуш омади, хуш омади. 
(
Мазмуни: Эй юракни ўртагувчи дилбарим, хуш келибсан, хуш келибсан, // Эй 
шомларни ѐритгувчи шамъим, хуш келибсан, хуш келибсан. // Сенсиз насибам о
ҳ
эди, сенсиз 
дилим 
қ
ишэди, // Эй менга Наврўз олиб келган ту
ҳ
фа, хуш келибсан, хуш келибсан.) 
Жаъфар Му
ҳ
аммаднинг ўзбекча 
ғ
азалларида 
ҳ
ам оши
қ
қ
албидаги иш
қ
ўтининг 
алангаси бор бўйича кўзга ташланиб туради: 
Ҳ
ар кишиким ул париваш зулфини ѐд айлагай, 
А
қ
лу иймон то
ғ
ини бир пасда барбод айлагай. 
Бир хиром этса агар ул сарв
қ
омат бо
ғ
аро, 
Юз 
қ
иѐматни санавбарларга бунѐд айлагай... 
Топмаса гар жаннатулмаъвода Ширин ѐрини, 
Дўзахийлар сингари Фар
ҳ
од фарѐд айлагай. 
Бу 
ҳ
олатни Жаъфар Му
ҳ
аммаднинг к
ӯ
пгина 
ғ
азалларида кузатиш мумкин:
Тонг отмади 
Бир кеча ойдек тўлиб сен келмадинг, тонг отмади, 
Бир нафас ме
ҳ
мон бўлиб сен келмадинг, тонг отмади 
Кўзларингга жон тасадду
қ
, кўзларим кўзгусида, 
Ғ
унча янгли
ғ
очилиб, сен келмадинг, тонг отмади. 
Юз жаро
ҳ
атни дилимга бедари
ғ
этдинг нисор, 
Билмайин ѐки билиб... Сен келмадинг, тонг отмади. 
Ўчди юлдузлар самода, ўчмади аммо чиро
қ
, 
Кетди Жаъфар эзилиб: Сен келмадинг, тонг отмади. 
Сени севдим 
Замину осмонлардан Сени топдим, Сени севдим, 
Аѐну ноаѐнлардан Сени топдим, Сени севдим. 
Жа
ҳ
онни сарбасар кездим, сабодек дарбадар кездим, 
Му
қ
аддас ошѐнлардан Сени топдим, Сени севдим. 

---

5th Global Congress on Contemporary Sciences & Advancements 
Hosted from Singapore 
10th May 2021