Bbk 3. (2) A 91 Atanyýazow S

bükri
diýen urug 
adynyň etimologik nukdaýnazardan 
bükdüz
bilen asyldaş bolmagynyň 
mümkindigini hasap etmeseň, türkmen etnonimiýasynda bükdüz sözi 
duş gelmeýär.
BÜRGÜT
Garabekewül raýonynyň Lamma obasynda ýaşaýan bekewül 
ärsarylarynyň bir urugyna bürgütler diýilýär. Bu urugyň gazan arygyna 
we oturan obasyna-da Bürgüt diýen at galypdyr. 
Göräýmäge, bürgüt diýen etnonim öz-özünden düşnükli: bürgüt 
diýen güýçli guşy özüne totem (ongon) edinen urugyň ady. Ýöne 
gadymy türkleriň we mongollaryň arasynda 
bargut
, gyrgyzlarda 
burut
, XV asyrda Aral ýakalarynda ýaşan göçme özbekleriň düzüminde 
burkut
diýen etnonimleriň bolmagy beýleki düşündirişiň hakykatdan 
üzňedigini görkezýär, çünki bir tipdäki atlar köp ýerde gaýtalansa, onda 
olaryň ýüze çykyşy tötänleýin bolman, eýsem kanunalaýyklygy emele 
getirýär.Indi dürli alymlar tarapyndan ýokarda sanalan etnonimleriň 
düşündilişine syn edeliň. Gyrgyz alymy S.M. Abramzon 
bargut
diýen 
etnonimiň mongollaryň 
bargu
taýpasynyň adyndan we köplük sanyň 
–t
goşulmasyndan durýandygyny ýazýar. Başga bir gyrgyz alymy 
K.I.Petrow mongol-gyrgyz taýpasynyň ady bolan 
burut
sözüni ikä 
bölüp, onuň 
buru
sözüni böri bilen baglanyşdyrýar, 
-t
bolsa köplük 
sanyň goşulmasydyr.

---

90
BAŞBAGLY, BAŞÖÝLI, BÄŞURUG
Türkmenler köpçülikleýin Maňgyşlakda ýaşan döwürlerinde, olaryň 
bäş taýpadan: abdallardan, igdirlerden, çowdurlardan, söýünjajylardan 
we burunjaklardan ybarat uly toparyna 
başbagly
diýlipdir. Bu at 
bäş
diýen sandan we “tire, urug” manysyndaky 
bag
sözlerinden durýar. 
Maňgyşlakda ýaşap geçen Hatam şahyryň goşgularyndan mälim bolşuna 
görä, bäşbaglylara