Bbk 3. (2) A 91 Atanyýazow S

girdek
(teke), 
girjek
(teke),
girne
(ýemreli), 
girraz
(ýomut), 
girran
(ata) ýaly tire 
atlarynda-da gaýatlanýar, ýöne bu sözüň manysy häzirlikçe bize 
düşnüksiz. 
Gereý
sözi 
kerait
sözünden bolsa, onda onuň yzyndaky –t 
gadymy altaý dillerinde köplük sanyň goşulmasydyr.
Abylgazy 
karait
diýen etnonimi “garagoýun” diýip terjime edýär, 
eger şeýle bolsa, onda bu etnonimiň garagoýunly diýen türkmen taýpasy 
bilen dahylly bolmagy mümkin.
Keraitler Çingiz han tarapyndan tozdurylýar, şondan soň olaryň 
etnik adynyň yzyndaky –t goşulmasy taşlanyp, gereý, gereýli görnüşinde 
ulanylmaga başlanýar.
GEÇEMEN
Ýemreliler gumly bölüminde 
geçemen
(geçi emen) diýen urug bar. 
Ýerli ýaşulular onuň adyny “ýaşlygynda ýetim galyp, geçi emip ulanan 
serkerdäniň ili” diýip düşündirýärler.

---

117
GOWAK, GOWKY, GOWÇY
Ärsarylaryň güneş bölüminde 
gowak
diýen urug bolup, onuň ady 
Kerki raýonynda bir oba sowete-de dakylypdyr. 
Gowak
diýen tireler 
ýene saryklaryň we tekeleriň, 
gowaň
we 
gowky
tireleri tekeleriň, 
gowçy
tiresi ýemrelileriň, 
gowşak
tiresi ýomutlaryň düzüminde duş gelýär. 
Bu etnonimleriň ählisi 
gow
sözünden we köplügi, jemi, degişliligi 
bildirýän 
–ak, -y, -çy
goşulmalaryndan ybarat. Gadymy peçenegleriň (it 
beçeneleriň) bir urugyna gow diýlipdir, bu ýagdaý gow sözi bilen gidýän 
etnonimleriň şol bir kökden ýaýranlygyna güwä geçýär.
Häzirki türkmen dilinde dürlüräk, emma biri-birine ýakyn manylary 
aňladýan 
gow, gowak, gabyk, gap, gäp
sözleri aslynda gadymy türki 
ga sözünden emele gelipdir. Mahmyt Kaşgarynyň sözlüginde bu sözüň 
“garyndaş”, “top”, “jem” diýen manylary bar. Diýmek,