Bbk 3. (2) A 91 Atanyýazow S

Bekewül
sözüniň taýpa ady bolmagy mynasyp başga manylary hem 
bar. Arap we orus ýazuwyndaky çeşmelerde bu söz 
bekewül (bekaul)
we 
bukawul
görnüşlerinde iki hili ýazylýar. Türki hanlyklarda we 
şalyklarda
bekewül
sözi han üçin taýýarlanan naharlary dadyp görýän 
emeldaryň wezipesiniň adydyr. Ol hanyň naharynyň zäherlenmezligi
we gowy hilli bolmagy üçin jogap beripdir. 
Türki we mongol hanlyklarynda 
bukawul
görnüşinde duş 
gelýän ikinji terminiň asly “bukmak” işliginde bolup, ol “garawul”, 
“gümrükhanada tagmalanmadyk (möhür basylmadyk) zatlary geçirmezlik 
üçin goýulýan serhetçi” ýaly manylarda ulanylypdyr. Türki we mongol 
hanlary, meselem, Çingiz han we onuň nebereleri öz goşunynda ýörite 
bukawullar saklapdyrlar. Oljalary tagmalamak, täze alnan oljalara tagma 
(möhür) basmak we olary esgerleriň arasynda çine görä bölüşdirmek şu 
bukawullaryň wezipesi eken. “TSSR-iň taryhyny” (I tom, 1-nji kitap, 
358 sah.) ýazanlaryň pikirine görä, bekewül diýen türkmen tiresi hut şu 
mongol (?) sözi bilen baglanyşykly bolup, ol Altyn Ordada döräpdir.
Bekewül
sözüniň ýokarda bellenen 3 manysynyň haýsysyna 
syrygýandygyna seretmezden, derňelýän etnonim taýpabaşynyň 
lakamyndan emele gelipdir. Häzirki döwürde bekewüller Garabekewül 
raýonynda, Hojambazda, Saýatda, Buhara welaýatynyň Garaköl, Alat 
we Buhara raýonlarynda, Jylykölde (Täjigistan), şeýle-de Owganystan 
respublikasynyň ençeme welaýatlarynda ýaşaýarlar. Daşhowuz 
welaýatynyň Ýylanly we Lenin raýonlarynda ýemrelileriň dagly 
bölüminiň düzüminde hem bekewüller bar. Bu ýagdaý bekewülleriň 
belli bir böleginiň Was töwereklerinde we Daşhowuz etraplarynda hem 
ýaşanlygyna güwä geçýär.
BEÇENE, ITBEÇENE, PEÇENEG
Gadymy türk, orta asyr rus we gündogar Ýewropa ýurtlarynyň
taryhynda öçmejek yz galdyran kuwwatly türki taýpalaryň biri 
peçeneglerdir. Türki halklarda