Bbk 3. (2) A 91 Atanyýazow S

söýünç
, çowdurlaryň
söýünhoja
tireleriniň ady-da 
Söýünç
handan gaýdýandyr.
SÖÝÜNHANY
XV—XVI asyrlarda Kaspi deňziniň kenarynda ýaşan teke, salyr, 
saryk we ýemreli taýpalaryna umumylykda 
söýünhany
diýen etnik at 
berlipdir. Bu topara 
Söýünhan
ulusy we ýakatürkmen (ýagny “deňiz 
ýakasynda ýaşaýan türkmenler”) hem diýlipdir. “Bar özbek ile (bile) 
külli Söýünhanda tapylmaz” diýen setirlerinden çen tutsaň, Seýdi şahyr 
Söýünhan diýip ähli türkmen taýpalaryny göz öňüne tutupdyr.
Söýünhan—Altyn Orda hany Batyýyň saýyn han diýen ýörgünli 
adynyň türkmenleşdirilen görnüşidir. Mongol dilinde saýyn sözi 
“şöhratly, oňat, ajaýyp” ýaly manylary aňladýar.
Mälim bolşy ýaly, kenarýaka türkmenleri ençeme wagtlap Altyn 
Orda hanlaryna tabyn bolupdyrlar, şonuň üçinem olara s
aýynhany—
söýünhany
diýipdirler.

---

199
SUWAN
Ärsarylaryň abdal urugyna degişli bolan 
suwan
tiresi öz gözbaşyny 
gadymy türki 
suwan
diýen taýpadan alyp gaýdýan bolsa gerek. 
XVII—XVIII asyrlarda 
suwanlar
dulat (Dowlat makalasyna serediň) 
diýen taýpalar birleşigine girip, Gyrgyzystanyň Jetiögüz etraplarynda 
ýaşapdyrlar. 
L.N. Gumilýew gadymy türki eýýamda su (so) türki taýpanyň 
bolandygyny, onuň etnik adynyň hem “böri, möjek” diýen manydadygyny 
belläpdir (umuman, gadymy türkler börini totem hasaplapdyrlar (Bu 
barada Böri, gurt. Möjek diýen makala serediň).Eger şeýle bolsa, onda 
adyň yzyndaky –an goşulmasy jemi, köplügi bildirýän goşulmadyr.
Garagalpak alymy D. Aýtmuratow su—so diýen taýpanyň adyny 
“örülen ýüp, saç” manysyndaky so diýen hytaý sözünden çaklaýar we 
onuň etnonimini gadymy türkleriň depesinden örülen saç goýbermek 
däbi bilen baglanyşdyrýar.