Bazar ekonom jagday. Sayipnazarov. S

Pa` - berilgen ma`mlekettin` milliy valyutasında o`ndirilgen tovar bahası, 

Pg`  - shet elde ha`m shet el valyutasında islep shıg`arılg`an tap usınday tovardın` 

bahası. Real valyuta kursı qanshelli joqarı bolsa, ma`mleketlik tovarlar da sonshelli 

qımbat boladı, al taza eksport bolsa to`men boladı. 

    O`tiw  ekonomikasının`  ma`mleketleri  o`zlerinin`  ekonomikalıq  reformaların 

o`tkeriwge  kiriskennen  baslap  almasıw  kursı  rejiminin`  ken`eytilgen  spektrinen 

paydalanıp kelmekte. 

    Endi valyuta siyasatının` tiykarg`ı variantların ko`rip o`teyik. 

---

 

 

 

15

 Ekinshi bir kursqa salıstırg`anda qatan` kurs belgilew.  Qabıl etilgen valyuta kursı 

sistemasında  milliy  valyuta  kursı  Oraylıq  bank  ta`repinen  belgilenedi.  Bunda 

Oraylıq  bank  shet  el  valyutasın  belgilengen  kurs  boyınsha  satıwg`a  ha`m  satıp 

alıwg`a kurstın` erkin terbeliwine sheek qoyıwdı o`zine wazıypa etip aladı. Egerde, 

milliy  valyutanın`  bahası  usı  shegerag`a  jetip  qalsa,  Oraylıq  bank  interventsiya 

o`tkeredi,  yag`nıy  ol  milliy  valyutanı  shet  el  valyutası  ornına  satıp  aladı  yamasa 

kerisinshe. 

     Qabıl  etilgen  valyuta  kursın  qollap  –  quwatlaw  ushın  to`lew  balanısında 

bolatug`ın  qıtshılıqtı  jabıwg`a  rezerv  kerek  boladı.  Eger,  rezerv  jetkiliksiz  bolsa, 

onda protektsionist sawda – satıq ila`jları yamasa valyutalıq qadag`alawdı en`giziw 

za`ru`r boladı. Bul varianttın` artıqmashılıqları to`mendegilerden ibarat: 

 - valyuta terbelisinen baylanıslı anıq emeslik faktorının` ta`siri azayadı; 

 - ekonomikag`a investitsiya tu`rindegi kapitaldın` ag`ıp keliwi ko`beyedi, bunnan 

usı ma`mleketke isenim artadı; 

-  makroekonomikalıq  siyasattı  a`melge  asırıwg`a,  yag`nıy  bahalardı  tuwraq-

lastırıwg`a tiykar payda boladı; 

- ma`mleketler arasında sawda baylanısları ta`miyinleniwi mu`mkin.