Bazar ekonom jagday. Sayipnazarov. S

qurıwdın`»  ja`rdemshi  instupmenti,  sonlıqtan  ol  ashıq  bazarda  Oraylıq  bank 

xızmetine sa`ykes o`tkeriledi. 

      Oraylıq  bank  restriktsion  siyasat  ju`rgizgende,  ol    ashıq  bazarda  g`a`ziyne 

bahalı  qag`azlardın`  usınısın  joqarılatadı,  ol  o`z  gezeginde  bahanın`  to`menlewi 

---

 

 

 

13

ha`m  da`ramattın`  artıwına  alıp  keledi.  Na`tiyjede  u`y  xojalıq-ları  olardı  satıp  ala 

baslaydı. Biraq, bankler de jetkilikli daramat ketiretug`ın qımbat bahalı qag`azlardı 

shıg`arıwg`a  qızıg`a  baslaydı,  olar  bunda  rezerv  qıtshılıg`ına  qaramastan  is 

ju`rgizip, qımbat bahalı qag`azlardı satıwda motivatsiya jog`altıp qoyadı. 

      Oraylıq  bank  operatsiyalarının`  tikkeley  ta`sirinde  turg`an  Federal  fondlar 

bazarındag`ı  rezervlerge  bankler  ta`repinen  bolg`an  ku`shli  talap  federal  fondlar 

boyınsha  protsentti  joqarılatadı.  Bul  jag`dayda  Oraylıq  bank  federal  bazarlarına 

protsenttin`  ha`m  bahalı  qag`azlar  da`ramatlılıg`ının`  joqarılawı  ushın  esap 

stavkasın  birden  ko`terip  jiberedi.      Rezerv  fondlarının`  zayomları  jaramsız  bolıp 

qaladı.  Sonın`  menen  birge,  rezerv  zaemlarına  iye  bankler  bahalı  qag`azlardın` 

qımbatlawına  bayla-nıslı  olardı  tez  sata  baslaydı  ha`m  fond  zaemların  qaytaradı. 

Esap  stavkasının`  bunday  siyasatı  ashıq  bazardag`ı  operatsiyalardın`  effektivligin 

asıradı.  Esap  stavkasının`  da`rejesinin`  to`menlewi  tartılg`an  zaemlar  esabınan 

rezerv  ko`leminin`  o`siwine  mu`mkinshilik  beredi  ha`m  pul  massasının` 

ken`eyiwine tirek boladı. 

      Onın` printsipial ma`nisi rezerv fondları zayomlarının` qısqa  mu`ddetshiligine 

iye,  ol  banklerdin`  bir  qansha  likvidli  bolg`an  bahalı  qag`azlarına  –  g`a`ziyne 

biletlerine aynalısın stimullastıradı ha`m bunnan pul usınısının` o`zgeriw protsessi 

tezlesedi. 

      Ashıq  bazardag`ı  esap  stavkası  siyasatı  menen  bekkemlengen  operatsiyalar 

Oraylıq bankke jeterli «ju`ziwshen`» mu`mkinshilik beredi, bunda ol pul usınısın 

basqaradı ha`m  «pul  tolg`ını»  ku`shin onın`  eki bag`dardag`ı tezligi  menen birge 

retlestirip otıradı.