Baxtiyorov asrorning biznes huquqi fanidan

Kichik biznes korxonalarining inqirozga uchrashi sabablari.

Xorijiy davlatlardagi korxonalarning oyoqqa turishi va taraqqiyotiga oid tajribalardan kelib chiqqan holda shuni aytish kerakki, kichik biznes korxonalari moliyaviy krizisi va bankrotligining sabablari -bu talabni qisqarishi, ishlab chiqarish hajmini pasayishi, uni izdan chiqishi va ma’lum boshqaruv tizimining yo‘qligidir.

Kichik biznes korxonalari bankrot bo‘lish imkonini baholashda quyidagi ko‘rsatgichlar nisbatini tahlil qilish zarur: barcha aktivlarga oborot kapitalini nisbati; qarzlarni aksionerlik kapitalga nisbati; barcha passivlarni barcha aktivlarga nisbati; asosiy kapitalni aksionerlik kapitaliga nisbati; sof foydani barcha aktivlarga, operatsiyalardan kelib tushadigan naqd pullarni barcha passivlarga nisbati; sof foyda plus kredit bo‘yicha foizni kredit bo‘yicha foizlarga nisbati.
Kichik xo‘jalik yurituvchi subyektlarning moliyaviy qashshoqligi va bankrot bo‘lishi tadbirkorlar, rahbarlar, firmaning menejerlari tomonidan yo‘l qo‘yiladigan bir qator kamchiliklarga bog‘liq. Shuning uchun biznesni tashkil etishda imkoniyatlarni, resurslarni va tavakkalliklarni hayotiy siklini barcha bosqichlarida puxta tahlil qilish kerak bo‘ladi.
O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti tomonidan 24 iyun 2005yda qabul qilingan “Tadbirkorlik subyektlarining xo‘jalik sohasidagi xuquqbuzarliklari uchun moliyaviy javobgarligini erkinlashtirish to‘g‘risida” Farmonida quyidagilar belgilab qo‘yildi – birinchidan, tadbirkorlik subyektlari tomonidan birinchi marta sodir etilgan, qasddan qilinmagan va kam ahamiyatli, shuning­dek Davlat budjeti va davlat maqsadli jamg‘armalariga to‘lovlar kamroq tushishiga olib kelmaydigan huquqbuzarliklar uchun mansabdor shaxslarga nisbatan qonunda belgilangan tartibda materiallarni sud organlariga taqdim etmasdan faqat ma’muriy javobgarlik choralari ko‘llaniladi; 

ikkinchidan, materiallar sud instansiyalariga topshirilgan hollarda, tadbirkorlik subyekti soliqlar, yigimlar va boshqa majburiy to‘lovlarni to‘lamaganlik uchun sodir etilgan hukukbuzarlik tufayli yetkazilgan zararning o‘rnini bir oy mobaynida ixtiyoriy ravishda qoplagan hamda uning oqibatlarini bartaraf etgan, jumladan penya to‘lagan tadbirkorlik subyekti moliyavii sanksiyalar qo‘llanili-shidan ozod etilishi belgilab qo‘yildi.