Baxtiyor mengliyev

Ijtimoiy kelishuv nazariyasi. Ayrim qarashlarga ko‘ra, Odam 
farzandlari  hayot  va  jamiyat  ehtiyojlari  asosida  tilni  Alloh 
belgilagan qonuniyatlar (yangi so‘zlar yasash, boshqa tillardan so‘z 
qabul  qilish,  so‘z  va  qo‘shimchalarni  boshqa  –  ko‘chma 
ma’nolarda  qo‘llash,  ijtimoiy  kelishuv,  shoir,  voiz  va  adiblar 
nutqining  ta’siri  kabilar)  asosida  boyitib,  o‘z  ehtiyojlariga 
moslashtirganlar. 
Jumladan, 
Al-Harasiy 
ijtimoiy 
kelishuv 
nazariyasi  borasida  ta’kidlashicha,  jamiyatda  til  predmet  va 
tushunchalarga  ishora  qilish,  shuningdek,  fikrni  bir-biriga  ma’lum 
149

---

qilish uchun kerak bo‘lgan. Dastlab til faqat undoshdan iborat edi, 
biroq keyinroq odamlar ikki, uch, to‘rt, besh undosh va unlilardan 
iborat bo‘g‘in va affikslar hosil qilganlar va nihoyat til yaratilgan
12
.