Baxtiyor mengliyev


a ] UMISi bor.  Bu  [ a



Download 1,62 Mb.
Pdf ko'rish
bet13/258
Sana17.01.2022
Hajmi1,62 Mb.
#381064
1   ...   9   10   11   12   13   14   15   16   ...   258
Bog'liq
Baxtiyor mengliyev

a
] UMISi bor. 
Bu  [
a
]  yuqorida  aytilgan  “umuman  kitob”  kabi  moddiylikka  ega 
emaslik  (ongda  mavjudlik),  barcha 

tovush  (AHVO)larida 
takrorlanuvchanlik,  miqdoran  cheklilik  (ya’ni  bittalik)  xossalariga 
ega.  
Nutq  tovushi  AHVO,  ko‘plab  bir  xil  tovushlarning 
umumlashmasi bo‘lgan fonema UMIS deb yuritiladi. 
Falsafiy  UMIS  va  AHVOning  leksikada  voqelanishiga  diqqat 
qilamiz.  Misollar: 
1.
 
Men  kitob  o‘qishni  boshladim.  2.  Bu  kitobni 
Halim nega keltirdi?  3. Кitob qiziqarliligi bilan meni tezda  o‘ziga 
rom qildi 
gaplarida uchta 
kitob 
so‘zi mavjud. Bu so‘zning ham har 
biri  “muayyan  o‘rik”,  “muayyan 
a
  tovushi”  kabi  moddiy 
14


voqelanganlik, takrorlanmaslik belgilariga ega va ular qatorini yana 
cheksiz  davom  ettirish  mumkinligi  sababli  AHVOlarning 
barchasiga xos belgilarni o‘zida mujassamlashtirgan. Cheksiz 
kitob
 
so‘zlarining  zamirida  esa  “umuman  kitob”  UMISi  yashiringan.  U 
nutqqa chiqadigan barcha 
kitob 
so‘zlari uchun doimiy asos sifatida 
yashaydi.  Chunki  berilgan  gaplardagi  ikkinchi 
kitob
  so‘zi 
birinchisining takrori emas. U – yangi so‘z. Qolgan barcha so‘zlar 
uchun shunday fikrni aytish mumkin.   
Morfologiyada 
-ni
  tushum  kelishigi  shaklining  turli  nutqiy 
qo‘llanishlari  morfologik  AHVOlar,  bu  qo‘shimchalar  ongdagi  
[
-ni
] UMISi (morfemasi) asosida voqelangan.  
 
Sintaksisda  UMIS  va  AHVO  munosabati  quyidagi  tarzda 
namoyon  bo‘ladi.  Masalan, 
Кitob

Download 1,62 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   9   10   11   12   13   14   15   16   ...   258




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish