Barchamizniki

BILET

1. 
   ―Orzular qanotida‖ matnini oʻqing, matn yuzasidan savollar tuzing.
   

Orzular qanotida. Orzu-havas hosildor tuproqqa o’xshaydi. Yer bag’riga qadalgan cho’p niholga aylangani, o’sgani kabi orzu ham inson qalbini gullatadi. Unga mehrdan, muhabbatdan sayqal berilsa, ezgu niyatlar tomon yetaklaydi. Astoydil qilingan orzu, intilgan maqsad muvaffaqiyat kalitidir. Orzuga yetkazadigan kalit qanday qo’lga kiritiladi?
Bolalikdagi hayrat, ajoyibot, yengilgina urinishlar orqasidanmi yoki yaqinlaringning senga bildirgan ishonchlaridanmi? Har holda orzumaqsadlar ortida ko’z ilg’amas olis manzillar, mashaqqatli mehnat, be dor tunlar bor! Inson hayotda yashar ekan, nimanidir orzu qiladi, kimgadir suyanadi, uni umrining mazmuni deb biladi. Bolalikda har bir o’g’il-qizning orzusi osmon qadar bo’ladi. Harbiy akalariga havas qilib, ulg’ayganda askar bo’lishni orzu qilgan bolakayning intilishlariga olam havas qilsa arziydi.
Bu hayot juda tez, boshdagi do’ppini bir aylantirguncha, o’tadiketadi. Shu qisqa fursatda inson xalq uchun, Vatan uchun, o’z farzandlari va nasllar uchun savobli ishlar qilib ulgurishi kerak. Oliyjanob xalqimizning ezgu tasavvur va tushunchasiga ko’ra, har bir odam dunyoga kelib, uchta xayrli ishni ado etishi lozim. Birinchisi, sog’lom va oqil farzand tarbiyalab voyaga yetkazish. Ikkinchisi, o’z oilasi, farzandlari uchun imorat qurish. Uchinchisi, kelajakni o’ylab, yaxshi niyat bilan daraxt o’tqazish. Bu insoniy intilishlarda millatimizning barkamol avlod haqidagi orzu-umidlari o’z aksini topgan.

2. 
   Berilgan gaplarga ―har‖ yoki ―hech‖ soʻzlaridan mosini qoʻyib yozing. Har faslning oʻz ziynati bor, har faslning oʻz tarovati.
   

Savob ishni har kim har kun qilishi kerak. Biz hech kimdan kam emasmiz.
Har yerni qilma orzu, har yerda bor toshu tarozu.
3. Ariza matnini yozing.

2. BILET

1. 
   ―Akademik Flora Inoyatova‖ matnini oʻqing, matn mazmunini soʻzlab bering Akademik Flora Inoyatova. Tibbiyot fanlari doktori, professor, O’zbekiston Respublikasi Fanlar akademiyasining haqiqiy a‘zosi Flora Inoyatova mamlakatimizda yangi avlod pediatr-gepatologlar ilmiy maktabini yaratgan atoqli olimadir. Respublika ixtisoslashtirilgan pediatriya ilmiy-amaliy tibbiy markazi gepatologiya bo’limining rahbari sifatida Flora Inoyatova zamonaviy o’zbek tibbiyoti taraqqiyotiga ulkan hissa qo’shmoqda. Atoqli olimaning jigar sirrozini davolash bo’yicha yaratgan ilmiy tadqiqotlari dolzarbligi, keng qamrovliligi, sog’liqni saqlash amaliyoti bilan uzviy bog’liqligi jihatidan muhim ahamiyat kasb etadi. Uning kashfiyotlari Rossiya, Hindiston kabi davlatlarning nufuzli xalqaro mukofotlari bilan taqdirlangan. Akademik Flora Inoyatova O‗zbekiston Respublikasining fan va texnika sohasi bo’yicha 1- darajali Davlat mukofoti bilan taqdirlangan.
   
2. 
   Nuqtalar oʻrniga -ma, -may qoʻshimchalaridan mosini qoʻying.
   

Ishlamagan – tishlamaydi. Sanama sakkiz dema. Bugungi ishni ertaga qoʻyma Aytmayman dedimmi, aytmayman.

3. 
   Sogʻlik haqidagi maqollardan 2 tasini aytib bering va ma‘nosini tushuntiring. Sog’ tanda sog’lom aql.
   

2.