Банкларда фоизларни хисоблаш ва ундириш хисоби

Солиқ солиш манбасидан тўланадиган солиқ (ССМТС) 10 фоизни ташкил этади. Тижорат банклари фаолияти давомида мижозларидан оладиган даромади солиқ солиш манбасидан тўланадиган солиқ ҳисобланади. Банклар ижарага олинган асосий воситаларга тўлайдиган тўловлари (харажатлар), шунингдек, бошқа банклардан олган депозит маблағлари бўйича қиладиган фоиз тўловлари (харажатлари) ҳисобидан 10 фоиз миқдорида ушбу солиқларни тўлайди.
Масалан банк шартнома асосида мижознинг биносида мини банк очди. Шартномага кўра ойлик ижара тўлови 500 минг сўмни ташкил этади ва тўлов ойнинг 5 санасига қадар тўлаб берилади. Банк ижара тўловини тўлаб беришдан олдин ССМТСни аниқлайди. Ушбу сумма 50 минг сўм бўлиб, у қуйидагича ҳисобланади 50 000,00 = (500000,0х0,10) ва бухгалтерия ёзуви билан расмийлаштирилади.
а). Мижозга ижара тўлови суммасидан ССМТС (500000,0-50000,0) чегириб ташланди ва вужудга келган сумма ижара харажати сифатида мижозга тўлаб берилди.
Дебет 19925 –“Олдиндан тўланган харажатлар”

Кредит 20206 –“Жисмоний шахснинг муддатсиз депоит ҳисобварағи”
450 000,0

б). Давлат бюджетига тўлаш учун ҳисобланган ССМТС суммаси транзит ҳисобварағига кирим қилинди:
Дебет 19925 –“Олдиндан тўланган харажатлар” _{50 000,0} Кредит 22506 – “Тўлаш учун ушлаб қолинган солиқлар”

в). Ҳисобланган ССМТС суммаси давлат бюджетига тўлаб берилди:

Дебет 22506 – “Тўлаш учун ушлаб қолинган солиқлар” _{50 000,0} Кредит 23402 –“Республика бюджетининг маблағлари”

г). Банк томонидан ижара тўлови учун тўланган харажатлар, солиқ суммаси билан биргаликда тегишли харажатлар ҳисобварағига олиб борилди:

Дебет 56202 –“Ижара тўлови” _{500 000,0} Кредит 19925 –“Олдиндан тўланган харажатлар”

Банклар бошқа банклардан жалб қилган муддатли депозитлари ёки кредитлари бўйича тўланадиган харажатлар бўйича ҳам худди шу тартибда ССМТС суммасини аниқлайди ва бухгалтерия ёзувларини амалга оширади. Фақат харажатлар депозитлар бўйича фоизли харажатлар ҳисобланган 50600 ёки 51100 ҳисобварақларида, кредитлар бўйича 53100 ёки 54100 ҳисобварақларида акс эттирилади.

Тижорат банклари ушбу солиқлар бўйича давлат солиқ инспекцияларига ҳар чоракда ҳисобот беради.