63
Xorijiy kapital ishtirokidagi tijorat banki tashkil etilayotganda yuqorida ko‘rsatib
o‘tilgan hujjatlarga qo‘shimcha ravishda yana quyidagilar taqdim etilishi talab etiladi:
-tegishli xorijiy muassisning bank tashkil etishda ishtirok qilishi haqidagi qarori;
-norezident bankning O‘zbekiston Respublikasining chet eldagi konsullik muassasasi
tomonidan tasdiqlangan ustavi;
-bank joylashgan mamlakat bank nazorat organi tomonidan muassis bank faoliyatini
yuritish uchun litsenziyaga
egaligi va xususan, qaytarib berish sharti bilan o‘z
mamlakatida pul depozitlari va boshqa boyliklarni qabul qilish huquqiga egaligini
tasdiqlovchi xat;
-bank nazorati organining muassis bankning o‘zi joylashgan va ro‘yxatdan
o‘tkazilgan joyda nazorat ostida ekanligi haqidagi yozma tasdiqnoma;
-muassis bankning oxirgi uch moliya yili uchun tuzilgan, auditorlik firmasi
tasdiqlagan
yillik
hisobotlari,
shu
jumladan,
foyda
va
zararlar
haqidagi
konsolidatsiyalangan balansi va hisoboti;
-bank nazorati organi muassis bank tashkil etayotgan bankning ustav kapitalida
ishtirok etishi uchun bergan yozma ruxsatnomasi yoki bunday
ruxsatnoma muassis bank
mansub bo‘lgan davlatning qonun hujjatlariga muvofiq talab etilmasligining yozma
tasdig‘i.
Faoliyat yuritib turgan banklar ustav kapitalidagi hissa xorijiy shaxslar tomonidan
sotib olinayotganda ham ushbu hujjat xorijiy shaxs tomonidan Markaziy bankka taqdim
etilishi lozim bo‘ladi.
Banklar Markaziy bankda Tijorat banklarini ro‘yxatga olish kitobida ro‘yxatga
olingan vaqtdan boshlab yuridik shaxs maqomini oladilar. Ro‘yxatga olish bilan bir vaqtda
ularga litsenziya beriladi.
Bankni ro‘yxatga olish va litsenziya olish uchun muassislar dastlabki ruxsat olingan
kundan boshlab uzog‘i bilan olti oy muddatda quyidagi talablarni bajarishlari shart:
a) muassislarning vakolatli shaxsi imzolagan bankni ro‘yxatga olish
va litsenziya berish to‘g‘risidagi arizani taqdim etish;
b) bankni ro‘yxatga olish va litsenziya olish uchun ushbu Nizomda nazarda tutilgan
barcha
zaruriy talablarni bajarish;
v) bank binolari muhofazasini ta’minlash hamda muxandis-texnik qo‘riqlash
vositalari bilan jixozlash, dasturiy mahsulotlarni tayyorlash;
g) Markaziy bank tomonidan belgilangan minimal talabdan kam bo‘lmagan
miqdorda bank ustav kapitalini shakllantirish hamda ustav kapitaliga yo‘naltirilgan
to‘lovni tasdiqlovchi hujjatlarni va muassislar ro‘yxatini taqdim etish;
d) bank boshqaruvi raisi va uning o‘rinbosarlari, bosh buxgalter va uning
o‘rinbosarlari egallab turgan lavozimlariga kasbiy muvofiqliligini baholash bo‘yicha
Markaziy bankning ijobiy xulosasini taqdim etish;
e) sanab o‘tilgan barcha hujjatlarning fayl (elektron) ko‘rinishdagi nusxalarini ham
taqdim etish.
Bankni ro‘yxatga olish to‘g‘risidagi ariza taqdim etilganidan so‘ng Litsenziyalash
departamenti ochilayotgan bankni mazkur Nizomning talablariga muvofiqligi yuzasidan
64
tekshiradi.
Bankni ro‘yxatga olish va unga litsenziya berish to‘g‘risidagi qaror Markaziy
bankning barcha talablari bajarilgan kundan boshlab bir oy ichida qabul qilinadi.
Quyidagilar bankni ro‘yxatga olish va unga litsenziya berishni rad etish uchun asos
bo‘ladi:
a) ta’sis shartnomasi va ustavning qonun hujjatlariga mos kelmasligi;
b) bir yoki bir necha muassis moliyaviy ahvolining qoniqarsizligi;
v) muassislar mablag‘lari manbalarining deklaratsiya qilinmaganligi (xususiy tijorat
banklari ustav kapitalida ishtirok etayotgan rezident jismoniy shaxslardan tashqari);
g) bank ro‘yxatga olinadigan vaqtgacha bank
eng kam ustav kapitalining
shakllantirilmaganligi;
d) bank binolari muhofazasining ta’minlanmaganligi hamda muxandis-texnik
qo‘riqlash vositalari bilan jixozlanmagani, dasturiy mahsulotlarning tayyor emasligi;
e) tashkil etilayotgan bank rahbari va bosh buxgalterining kasbga nomuvofiqligi.
Markaziy bank tomonidan berilgan litsenziya bankka unda ko‘rsatilgan faoliyat
turlari bilan shug‘ullanish huquqini beradi.
Tashkil etilayotgan bankni boshqarish imkoniyatlari, umumiy tavakkalchilik
va kapital tuzilmasini o‘rganish asosida ayrim faoliyat turlari cheklab qo‘yilishi mumkin.
Litsenziya uchinchi shaxslarga berilishi mumkin emas.
CHet el valyutasida operatsiyalar amalga oshirish uchun banklarga «Tijorat
banklariga chet el valyutasida operatsiyalarni amalga oshirish
uchun litsenziyalar berish
qoidalari»ga (ro‘yxat raqami 463, 1998 yil 3 avgust) muvofiq bosh yoki ichki litsenziyalar
beriladi.
O‘zbekiston Respublikasining "Valyutani tartibga solish to‘g‘risida", "O‘zbekiston
Respublikasining Markaziy banki to‘g‘risida" xamda "Ayrim faoliyat turlarini
litsenziyalash to‘g‘risida"gi qonunlariga muvofiq O‘zbekiston Respublikasi Markaziy
banki tijorat banklariga, ularning arizasiga ko‘ra chet el valyutasida operatsiyalar
o‘tkazilishiga, ularning bunga tayerligidan kelib chiqib litsenziya beradi.
Litsenziyalar bosh litsenziya va ichki litsenziyalarga bo‘linadi. Bosh
litsenziya
tijorat banklariga O‘zbekiston Respublikasi xududida xamda chet elda xorijiy valyutadagi
operatsiyalarni amalga oshirish uchun berilgan xuquqdir.
Ichki litsenziya tijorat banklariga O‘zbekiston Respublikasi xududida chet el
valyutasidagi operatsiyalarni to‘la yoki cheklangan doirada
amalga oshirish uchun
berilgan xuquqdir.
CHet el valyutasida operatsiyalar o‘tkazish uchun bosh yoki ichki litsenziya olgan
bank (bundan buyon vakolatli bank deb ataladi) qonunchilikka muvofiq va litsenziya
shartlari asosida o‘z faoliyatini amalga oshiradi.
O‘zbekiston Respublikasi Markaziy banki tasdiqlagan talabnomalar asosida tijorat
banklari chet el valyutasidagi operatsiyalarni amalga oshirishga qay darajada tayyor
ekanligi aniqlanadi. Mazkur talablar malakaviy va texnik talablarga bo‘linadi.
Tijorat banklari litsenziya olish uchun mazkur qoidalarning ilovasida ko‘rsatilgan
xujjatlarni topshirishlari kerak.
65
Xorijiy kapital ishtirokidagi banklar xujjatlarni O‘zbekiston Respublikasi Markaziy
banki tomonidan belgilangan tartibga muvofiq xolda taqdim etadilar.
Bir yildan ortiq faoliyat ko‘rsatayotgan, ya’ni to‘la moliyaviy (operatsiya) yilini
tugatgan va rasmiy yillik xisobot tayyorlayotgan tijorat banklarining arizalarigina ko‘rib
chiqish uchun qabul qilinadi. Litsenziyalar xorijiy kapital ishtirokidagi banklar belgilangan
muddatdan ilgari berilishi mumkin. Xususiy tijorat banklariga
chet el valyutasida
operatsiyalarni amalga oshirish uchun litsenziyalar ularning faoliyatiga olti oy to‘lishi
bilan berilishi mumkin.
Do'stlaringiz bilan baham: