Bank ishi” fanidan Ma’ruza matnlari 1-mavzu: Bank ishi fanining predmeti va vazifalari. Reja

Overdraft kontokorrentning alohida shakli hisoblanadi. Uning o‘ziga xos tomoni shundaki, bank mijozga qisqa vaqt davomida uning hisob-kitob hisobvarag‘ida debet qoldiq bo‘lishga ruxsat beradi.
Overdraftdan foydalanish huquqi, qoida tariqasida eng ishonchli mijozlarga beriladi.
Overdraft hisobvarag‘idan kreditlar qarz oluvchining asosiy faoliyatiga taalluqli tovar-moddiy boyliklar, bajarilgan ishlar va ko‘rsatilgan xizmatlar uchun pul hisob-kitob hujjatlari haqini to‘lash yo‘li bilan beriladi.
To‘lovlarning boshqa turlari (kechiktirib bo‘lmaydigan ehtiyojlar, ish haqi, byudjetga to‘lovlar va boshqa to‘lovlar) overdraft hisobvarag‘idagi kredit qoldig‘i doirasida o‘tkaziladi.
Overdarft qo‘llanilganda qarz oluvchining overdraft hisobvarag‘iga kiritiladigan barcha summalar qarzni qoplashga yo‘naltiriladi. Natijada mablag‘lar kelib tushgani sayin kredit hajmi o‘zgarib borishi mumkin. Qarzdan foydalangalik uchun foizlar amaldagi kelishilgan stavkalar bo‘yicha undiriladi.
Kontokorrent hisobvarag‘idagidan farqli o‘laroq, overdraft ko‘rinishidagi qarz bank bilan mijoz o‘rtasidagi shartnoma bilan rasmiylashtiriladi. Kredit berish shartlari va uni qaytarish tartibiga ko‘ra bank qarz oluvchiga hisobvaraqda turgan mablag‘lardan ortiq summadagi haqni to‘lashga ruxsat etmaslik huquqiga ega bo‘ladi.
Overdraft shaklida kredit berilganda kredit oluvchi har bir oy oxirida overdraft bo‘yicha kredit qoldig‘i bo‘lishini ta’minlagi lozim. Agarda bankda mijozning depozit hisobvarag‘i bo‘lsa, u holda depozit mablag‘lari dirasida unga doimiy debet qoldig‘iga ega bo‘lish huquqi beriladi.
Oy oxirida ushbu bankda qarz oluvchining depozit mablag‘lari bo‘lmasa va overdraft bo‘yicha debet qoldig‘i bo‘lsa, u to‘liq qoplangunicha bunday qarz berish to‘xtatib turiladi.
Qarz oluvchi overdraftdan foydalanilgan hollarda u mazkur kredit turini boshqasiga qayta rasmiylashtirish huquqiga ega. Buning uchun kredit qaytarilishi ta’minlangan bo‘lishi hamda qisqa muddatli kreditlash yuzasidan belgilangan muddatga rioya etilishi shart. Overdraft kontokorrent sifatida qayta rasmiylashtirilishiga yo‘l qo‘yilmaydi.