|
14-mavzu: Kichik biznes va tadbirkorlik sub’ektlarini kreditlash
Reja:
Kichik biznes haqida tushuncha va uning Respublika iqtisodiyotidagi o‘rni.
Kichik biznesni kreditlashni tashkil qilish asoslari.
Tijorat banklari tomonidan imtiyozli kreditlash jamg‘armasini tashkil etish asoslari va ularni takomillashtirish
Imtiyozli kreditlash jamg‘armasi hisobidan xo‘jalik sub’ektlarini kreditlash tartibi.
Dastlabki sarmoyani kreditlash tartibi va uning ahamiyati.
Kichik biznes va tadbirkorlik sub’ektlariga aylanma mablag‘larni to‘ldirish uchun ajratiladigan kreditlarni o‘ziga xos xususiyatlari.
Tijorat banklari tomonidan mikrolizingni rasmiylashtirish tartibi va uning ahamiyati.
Kichik biznes loyihalarini chet el investitsiyasi va boshqa manbalar hisobidan moliyalashtirish.
Iqtisodiyotni modernizatsiyalash sharoitida O‘zbekistonda kichik va xususiy tadbirkorlik, xizmat ko‘rsatish va servis hamda kasanachilik sohalarining barqaror rivojlanishida Davlat Dasturining tutgan o‘rni va banklarning roli.
Kichik biznes haqida tushuncha va uning Respublika iqtisodiyotidagi o‘rni.
Uzbekistonda kichik biznes va tadbirkorlikning ragbatlantirilishi mamlakat ijtimoiy-iktisodiy tarakkiyotining xal kiluvchi strategik omillaridan biri xisoblanadi. Xukumatimiz tomonidan chikarilgan bir kator karorlar natijasida boshlangan kichik biznes va tadbirkorlikni tashkil etish va uni ragbatalantirish jarayoni keyingi yillarda iktisodiyotimizda muxim uzgarishlarga olib keldi. Uzbekistonda kichik biznes, xususiy tadbirkorlik, mikrofirmalar, kichik korxonalardan tashkil topgan
Xususiy tadbirkorlik - kichik biznesning eng kup sonli kismidir. Respublika konunchiligiga14[1] muvofik, yuridik shaxs makomidan xoli va ishchilarni yollash xukukisiz mustakil mexnat faoliyati bilan shugullanayotgan jismoniy shaxslar, shuningdek, xamkorlikda tadbirkorlik faoliyatini olib borayotgan oilaviy tadbirkorlik, dexkon xujaliklari va oddiy shirkat ishtirokchilari xususiy tadbirkor deb yuritiladi.
Kichik biznes va tadbirkorlik axoli orasida ish yuritish va tadbirkorlik kunikmalarini rivojlantirish, uning bozor munosatlariga moslashganlik darajasini oshirishda potensial samarali vositadir. Fukarolarga nafakat uz ishchi kuchi, balki uz mulki, jumladan, ishlab chikarishga muljallangan mulk egasi bulishga imkon yaratib, u o‘rta sinf - jamiyatning progressiv tarakkiyotini ta’minlashga kodir, demokratiya va ijtimoiy barkarorlikda manfaatdor ijtimoiy katlamning shakllanishi uchun asos yaratadi.
Kichik biznes va tadbirkorlik butun iktisodiyotning samaradorligini sezilarli darajada oshiradi. Ular iste’mol talabining uzgarishlariga xammadan tez moslashadi, iktisodiy vaziyatning tebranishlariga muvofik tarzda uz faoliyati ixtisosini tez va nisbatan asoratsiz uzgartira oladi. Ular uz faoliyatini tashkil kilish uchun kamrok resurs talab kiladi va bankrot bulgan xolda jamiyat uchun fojiaviy iktisodiy okibatlarga olib kelmaydi, ular iktisodiyotning xududiy tuzilmasini yaxshilaydi. Kichik biznes bilan shugullanuvchi shaxs - bandlik va daromadga, uz kelajagini yaxshirok boshkarish imkoniyatiga, uz ishini topish, uz kobiliyatlari va iste’dodini namoyon kilish imkoniyatiga ega buladi.
Kichik biznes va xususiy tadbirkorlikni iqtisodiyotni rivojlantirishdagi o‘rni
ish o‘rinlarini vujudga keltiradi va yangi ish o‘rinlarini tashkil etish yirik korxonalarga qaraganda ko‘proq foyda beradi
Jamiyatda siyosiy turg‘unlikni kafolatlovchi bosh omil mulkchilik qatlamidagi o‘rta sinfni shakllantiradi
Raqobat muxitini yuzaga keltiradi xamda iqtisodiyotning turli sektorlarida o‘zaro aloqani yaxshilaydi
kichik biznes korxonalari yirik korxonalorga nisbatan bozor talablariga tezroq moslashadi
Kichik biznes korxonalarida mexnatni tashkil etish, yangi texnika va texnologiyalarni ishlab chiqarishga joriy etish,yangi ishlab chiqarish quvvatlarini barpo etib,undan samarali foydalanish tezda ro‘yobga chiqaradi
Kichik biznes korxonalari jamiyat uchun boshqa korxonalarga nisbatan ko‘proq yangi tovarlarni etkazib beradixamda yangi ist’emolchilarning talabini kengroq o‘rganib o‘z faoliyatini shu talabga moslashtiradi
Ist’emol bozorini tovarlar bilan to‘ldiradi soliq tulovchilarning soni oshadi
O‘zbekistonda kichik biznes korxonalarini rivojlantirishning to‘rt asosiy yo‘nalishi:
davlat mulkini xususiylashtirish yo‘li bilan kichik korxonalarni barpo etish (chakana savdo, maishiy xizmat korxonalari va puli xizmat)
Kichik biznes korxnalarini (savdo vositachilik korxonalari) tashkil etish
Monopoliyani tugatish va yirik tuzilmalardan kichik biznesni ajratib olish (uy-joy va kommunal xo‘jalik)
YAkka tartibda iexnat faoliyatini rivojlantirish va mikrofirmalar,oilaviy pudratni shakllantirish
Kichik biznesni kreditlashni tashkil qilish asoslari
Amaldagi qonun hujjatlariga binoan kichik biznes sub’ektlari bo‘lib quyidagilar hisoblanadi:
Do'stlaringiz bilan baham: |
