BOLALARNING JISMONIY RIVOJLANISH XUSUSIYATLARI.
Bolalarning jismoniy rivojlanishini baholash katta ahamiyatga ega bo'lib, olib borilayotgan barcha parvarish va kuzatuv ishlarining ko'rsatkichi yoki nishonasi hisoblanadi. Bolaning asosiy xususiyatlaridan biri, uning o'sishi va rivojlanishidir. Bu ikki tushuncha yoki jarayonga alohida to'xtalishni lozim topdik.
O'sish — bolada massa (og'irlik) to'planishi va ortib borishi hisoblansa, rivojlanish — boladagi turli organ va tizimlarning mukammallashuvi va differensiallashuvini bildiradi. Bu ikki jarayon bolada doimiy davom etadi, lekin hammavaqt ham baravar kechmaydi,
qaysisidir ma'lum bir davrda ustunlik qilsa, ikkinchisi ikkinchi o'ringa tushib qoladi va aksincha.
Bolaning turli davrdagi yoshiga xos farqlari ham ana shu jarayonlarning qay birining ustun turishi bilan xarakterlanadi.
Bolalarning jismoniy rivojlanishi ularning vazni (og'irligi), bo'yi, ko'krak qafasi va bosh aylanasi, kattaroq bolalarda o'pkasining tiriklik sig'imi va muskul kuchi, shuningdek, umumiy ahvolini aniqlash bilan baholanadi.
Chaqaloqning vazni tug'ilganidan keyin 3—5 kunlarga kelib 150—200 gr, ko'pi bilan 300 gr kamayadi 10—12 kunlarga kelib bolaning vazni oldingisiga qaytadi va kun sayin ortib boradi
Hayotining birinchi yilida bola vaznining ortib borishi.
Chaqaloqlarni uy sharoitida parvarish qilish
Chaqaloq uyiga kelgach, dastlabki 3 kun davomida mahalla shifokori va hamshirasi tomonidan patronaj qilinadi.
Uyda iloji bo'lsa ona va bola uchun alohida xona yoki xonada bola uchun alohida burchak ajratib qo'yilishi va buning uchun eng yorug' joy tanlanishi kerak. Xonada ortiqcha buyum va ashyolar bo'lmasligi maqsadga muvofiqdir. Xona toza saqlanishi va tez-tez shamollatib turilishi kerak. Bola yashaydigan xonada chekish, kiyim-kechaklarni yuvish va
quritish mumkin emas. Bola yonlari to'r yoki maxsus panjara bilan himoya qilingan alohida
karavotchada yotishi kerak. Bolaning oqliklarini alohida saqlash, doim ozoda bo'lishini ta'minlash va ularni tez-tez yuvib (kattalarnikidan alohida ajratilgan holda) dazmollab turish lozim.
Chaqaloq bola har kuni qaynatib 37° C gacha ilitilgan suv bilan 22° C dan past bo'lmagan haroratli xonada cho'miltiriladi. Cho'miltirishning eng maqbul vaqti kechqurun, oxirgi emizish oldi hisoblanadi. Bolaning tagi har safar ich qilgach yoki siyganidan keyin albatta
ilitilgan oqar suv bilan yuvib turiladi. Tirnoqlari har 7-10 kunda kichkina qaychida ehtiyotlik bilan olinadi.
Do'stlaringiz bilan baham: |