Baliq kasalliklari fanidan ma’ruzalar to’plami termiz- 2021

Rivojlanish tsikli. Jinsiy organlar sistemasi germofrodit. O’z taraqqiyotini xo’jayin almashtirmasdan o’tkazadi, faqat bir organizmning uzida yashash joyinigina o’zgartiradi. Baqa ko’pso’rg’ichlisining lichinkalari itbaliqlarining jabrasida, voyaga yetganlari esa baqaning siydik pufagida parazitlik qiladi. Bahor paytlari baqa suv hayotiga o’tganida bu parazitlar ham tuxum qo’ya boshlaydi. Tuxumdan usti kiprikchalar bilan qoplangan kichik lichinkalar chiqadi. Ularda so’rg’ichlar bo’lmasa ham 16 ta ilmoqcha bo’ladi. Ular oldin suvda erkincha suzib yuradi, keyin esa itbaliqlarning jabralariga yopishib oladi. Bunday lichinkalarda 2 ta yirik ilmoqlar hosil bo’ladi va asta-sekin so’rg’ichlari ham rivojlana boshlaydi. Itbaliqlarning jabrasida ular voyaga yetib tuxum kuyadi. Tuxumlardan ikkinchi avlod lichinkalar rivojlana boshlaydi lekin ular itbaliqlarning jabrasida voyaga yetishga ulgurmaydi. Bu vaqtga kelib itbaliq baqaga aylana boshlaydi, uning jabra tishiklari bitib ketadi.

Ammo ko’pso’rg’ichlining bunday lichinkalari nobud bo’lib ketmaydi, ular xo’jayin tanasining ustki qismi orqali kloakasiga, keyin esa siydik pufagiga o’tib oladi. Ularning taraqqiyoti baqa taraqqiyotining faqat uchinchi yilidagina tugallanib voyaga yetadi. Bu hodisa baqa ko’pso’rg’ichlisining rivojlanish davrida ektoparazitlikdan endoparazitlikka o’tishni ko’rsatuvchi dalildir. Baka ko’pso’rg’ichlisi ko’payishining harakterli xususiyatlaridan biri, uning taraqqiyotining xo’jayin (baqa) taraqqiyoti bilan uzviy ravishda bog’liqligidadir va shu bilan u boshqa ko’psurg’ichlilardan farq qiladi.