Baliq kasalliklari fanidan ma’ruzalar to’plami termiz- 2021

Baliqlarning mikozli kasalliklari va ularning paydo bo’lishi. Baliqlarning mikozli (zamburug’li) kasalliklarining qo’zg’atuvchilari zamburug’lardir.

Baliqlarda mikozli kasalliklarni zamburug’larning 2 turi-Branchiomyces sanguinis, Branchiomyces demigrans keltirib chiqaradi. Branchiomyces sanguinis zamburig’ining giflari kuchli tarmoqlangan. Branchiomyces demigrans zamburug’i daraxtga o’xshab shoxlangan. Branchiomyces giflari baliqlarning arteriya, vena, kapillyarlarida, nafas burmalarida va jabra yaproqchalarning biriktiruvchi to’qimalarida o’sadi.

Mikozli kasalliklarga saprolegnioz, branximikoz (jabra chirishi kasalligi) va branxionekroz kasalliklari kiradi.

Klinikasi. Branchiomyces zamburug’lari saprofit holda hovuzlarning tubida yashaydi. Zamburug’lar osilib qolgan holda suvda bo’ladi. Baliqlar jabra orqali nafas olish jarayonida suvni filtrlaydi, natijada branximikoz qo’zg’atuvchilari jabraga kirib qoladi. Jabraning qon tomirlarida zamburug’ giflari kuchli o’sib, qon o’tishini to’sib qo’yadi. Natijada jabraning barcha joylarida qon normal borib yetmaydi, bitta yerda qon ko’p ta’minlanadi, ikkinchi joyda qon umuman yetib bormaydi. Qon ko’p ta’minlagan joy to’q rangda, ta’minlanmagan joy esa oqish rangda bo’ladi. Branximikoz bilan kasallangan baliqlarning tashqi ko’rinishida jabrasi mozaykali va buzilgan bo’ladi.

Epizootologiya. Branximikoz odatda suv qushlari ko’p bo’lgan suv havzalarida keng tarqaladi. Ayniqsa o’rdak boqiladigan hovuzlarda ko’p uchraydi.

Diagnostika. Branximikoz bilan kasallangan baliqlarni, ya’ni zamburug’ giflari topilgan baliqlarni patologik materiallarini mikroskopik tekshiruvdan o’tkazish kerak. Tekshiruvdan faqat yangi jabralar yoki yangi o’lgan baliqlarning jabralari olinadi. Ularda mozaykali ko’rinish, ya’ni to’q va oq rang nabatlashgan holda ko’rinadi. Ularga tashxis qo’yish ancha mushkul. Yangi o’lgan baliqlarda kasallik belgilari 1-2 soatdan keyin yo’qoladi. SHuning uchun tadqiqotlar hovuzlarda olib boriladi va xulosa chiqariladi. Suv havzalarida branximikoz bilan baliqlar kasallangan bo’lsa karantin qilish tavsiya etiladi.