Baliq kasalliklari fanidan ma’ruzalar to’plami termiz- 2021

Patologoanatomik uzgarishlar. Kasallikning boshlaetich davrida yorib kurilgan baliqlarning zararlangan organlarida yalliFlanish kuzatiladi, keyinchalik esa patologik jarayonning progressive rivojlanishi okibatida organlarning xajmi kattalashadi. Masalan, yurak normaga nisbatan 2,5 marotaba, jigar esa xatto 10 marotabagacha kattalashganligini kuramiz, sungra esa degenerativ jarayonlarning rivojlanishi okibatida zararlangan organlarning xajmi ancha kichrayadi. Bunda yurakning devoir kattik, ushlab kurilganda Fadir-budur buladi. Parenximatoz organlarda, mushaklarda, teriosti biriktiruvchi tukimada yumalok yoki noanik shaklga ega bulgan jigarrang tusdagi donachalarni uchratish mumkin. Ba’zan kobiFi yorilgan sistalarni xam uchratamiz. Jigar va korin devorining ichki katlamida donachalar (donador tuzilishga ega) turli rivojlanish boskichidagi tuxumdonni eslatadi.

Tashxis kompleks ravishda: epizootologik ma’lumotlar, klinik belgilar, patanatomik uzgarishlar xamda mikroskopik va mikologik tekshiruv natijasi asosida kuyiladi. Mikroskopik tekshiruvda zararlangan organda zamburug’lar yaxshi kurinadi, uning biriktiruvchi kapsula bilan uralgan yumalok tanasini tezda va oson topishimiz mumkin.

Mikologik tekshirishda zararlangan organlardan birlamchi posevlar, ekib-ustirib kurish jelatina yoki bulyonda utkaziladi. Sun’iy oziqaviy muxitlarga - jelatina, MPB, 1% li koramol zardobi kuyilgan agarda zamburug’lar yaxshi usadi, yumalok tanachani xosil kiladi, ulardan esa giflar tarmoklanadi. Davolash usullari ishlab chikilmagan.

Oldini olish va karshi kurashish tadbirlari. Ixtiosporidioz kelib chikkan paytda, birinchi navbatda, uning boshka suv xavzalarida tarkalib ketmaslik choralarini kurish zarur xamda infeksiya manbayini yukotishga karatilishi lozim. Buning uchun nosog’lom xujaliklarda karantin urnatiladi. Nosog’lom xujaliklarning suvlarida erkin xlor konsentratsiyasi 5-8 mg/l atrofida yaratiladi, suv xavzalarining, xovuzlarning ostidagi loykalar xlorli yoki sundirilmagan oxak bilan dezinfektsiya kilinadi (25-30 s/ga) va kuritiladi.

Veterinariya-sanitariya ekspertizasi. Ixtiosporidiozning qo’zg’atuvchisi odam va gushtxur xayvonlar uchun xavfli emas. Nosog’lom xujaliklardan ovlangan baliqlar, agarda ularning tovarlik kurinishi va yegulik sifati talabga javob bersa, xech kanday cheklovsiz iste’molga chikariladi. Tovarlik kurinishi va iste’mol kilish sifati talabga javob bermasa, vetvrach-ixtiopatologning xulosasiga kura kaynatilgandan sung xayvonlarga yediriladi yoki utilizatsiya kilinadi.